Coronavirus (COVID‑19)
អាចហៅផងដែរថា អ៊ិនកូវី ២០១៩ ឬវីរុសកូរ៉ូណាថ្មី ២០១៩
ពាក្យថា “មេរោគកូរ៉ូណា” ផ្សំឡើងមកពីពាក្យ “មេរោគ” និង “កូរ៉ូណា” ដែលជាភាសាឡាតាំងមានន័យថា “កម្រងផ្កា ឬមកុដ”។ គេអាចកំណត់លក្ខណ:សម្គាល់របស់មេរោគនេះបានតាមរយ:បន្លាស្រួចៗព័ទ្ធជុំវិញនៅលើផ្ទៃខាងក្រៅរបស់វា ហើយមេរោគនេះស្ថិតនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារមេរោគដ៏ធំមួយដែលអាចបង្កជំងឺដល់មនុស្ស និងសត្វបាន។ មេរោគមួយចំនួននៃគ្រួសារមេរោគកូរ៉ូណា អាចបង្កឱ្យមនុស្សមានរោគផ្លូវដង្ហើមពីជំងឺផ្ដាសាយធម្មតារហូតដល់ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើនទៀត ដូចជាជំងឺរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមម៊ឺស (MERS) និងជំងឺរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមសារ (SARS)។
មេរោគដែលគេរកឃើញថ្មីបំផុតមួយនៅក្នុងគ្រួសារមេរោគកូរ៉ូណា គឺត្រូវបានគេដឹងថាបង្កឱ្យមានជំងឺកូវីដ១៩ ដែលជាជំងឺមួយប៉ះពាល់ដល់សួត និងផ្លូវដង្ហើមរបស់មនុស្ស។ មេរោគនេះអាចរីករាលដាលជាចម្បងតាមរយៈតំណក់ទឹកមាត់ នៅពេលអ្នកដែលឆ្លងជំងឺនិយាយ ក្អក ឬកណ្ដាស់។
ការឆ្លងមេរោគកូរ៉ូណាភាគច្រើននឹងអាចបង្កទៅជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមដែលមានលក្ខណ:ស្រាល និងមធ្យម ហើយអាចជាសះស្បើយឡើងវិញដោយមិនចាំបាច់ត្រូវការទទួលការព្យាបាលពិសេសពីមន្ទីរពេទ្យឡើយ។ រោគសញ្ញាទូទៅនៃជំងឺកូវីដ១៩ គឺគ្រុនក្តៅ ក្អកស្ងួត និងអស់កម្លាំង។ អ្នកជំងឺខ្លះក៏អាចមានអាការៈឈឺចុកចាប់រាងកាយ តឹងច្រមុះ ឈឺបំពង់ក ឬរាកផងដែរ។ រោគសញ្ញាទាំងនេះភាគច្រើនមានលក្ខណ:ស្រាល ហើយលេចចេញបន្តិចម្តងៗ។ មនុស្សខ្លះទៀតដែលឆ្លងមេរោគនេះ លេចចេញតែរោគសញ្ញាស្រាលប៉ុណ្ណោះ។
- មនុស្សភាគច្រើន (ប្រហែល ៨០%) បានជាសះស្បើយពីជំងឺនេះដោយពុំចាំបាច់ទទួលការព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ
- មនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្ស ៥នាក់ដែលបានឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ អាចវិវឌ្ឍទៅជាអាការៈធ្ងន់ធ្ងរ ហើយពិបាកដកដង្ហើម
- មនុស្សវ័យចំណាស់ និងអ្នកដែលកំពុងមានជំងឺមួយចំនួនដូចជាជំងឺលើសឈាម បញ្ហាបេះដូង និងសួត ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬជំងឺមហារីក គឺមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការវិវឌ្ឍទៅជាអាការ:ធ្ងន់ធ្ងរក្រោយពីការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បុគ្គលគ្រប់រូបសុទ្ធតែអាចធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ដោយសារការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ជាពិសេសទៅទៀតនោះ សូម្បីតែអ្នកដែលមានរោគសញ្ញាស្រាលក៏អាចចម្លងមេរោគនេះទៅអ្នកដទៃបានយ៉ាងរហ័សផងដែរ។ ដូច្នេះ មនុស្សគ្រប់វ័យទាំងអស់ដែលមានអាការ:គ្រុនក្តៅ ក្អក និងពិបាកដកដង្ហើម គួរតែស្វែងរកការធ្វើតេស្ដ និងការព្យាបាលជាបន្ទាន់។
ដូចគ្នាទៅនឹងជំងឺផ្លូវដង្ហើមផ្សេងៗដូចជាជំងឺផ្ដាសាយធំ ឬផ្ដាសាយទូទៅ ការចាត់វិធានការទៅលើសុខុមាលភាពសាធារណៈពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់ក្នុងការបន្ថយការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ហើយវិធានការទាំងនេះរួមមាន៖
- ត្រូវនៅផ្ទះប្រសិនបើឈឺ
- ពាក់ម៉ាស់ដើម្បីការពារខ្លួនអ្នក និងអ្នកដទៃ
- គ្របមាត់ និងច្រមុះរបស់អ្នកជាមួយនឹងក្រដាសជូតមាត់ ឬបែរមុខចេញនៅពេលក្អក ឬកណ្ដាស់ រួចបោះចោលក្រដាសជូតមាត់ដែលប្រើរួចក្នុងធុងសំរាម
- លាងដៃឱ្យបានញឹកញាប់ជាមួយសាប៊ូ និងទឹក
- សម្អាតផ្ទៃ និងវត្ថុដែលប៉ះពាល់ញឹកញាប់
- រក្សាចម្ងាយយ៉ាងហោចណាស់ ២-៤ម៉ែត្រពីអ្នកដទៃ
រហូតមកដល់ពេលនេះ យើងពុំទាន់មានវ៉ាក់សាំងការពារ ហើយក៏ពុំមានថ្នាំព្យាបាលមេរោគនេះឱ្យជាសះស្បើយនៅឡើយនោះទេ។ អ្នកឆ្លងដែលមានអាការៈស្រាល គឺអាចសម្រាកព្យាបាលដោយខ្លួនឯងនៅផ្ទះបាន ហើយចំណែកឯអ្នកឆ្លងដែលមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យដើម្បីទទួលការថែទាំ និងការសង្គ្រោះជីវិតចាំបាច់រហូតដល់អាចជាសះស្បើយឡើងវិញ។ អ្នកជំងឺដែលមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរភាគច្រើនអាចជាសះស្បើយ ដោយសារការយកចិត្តទុកដាក់ថែទាំចាំបាច់បែបនេះពីមន្ទីរពេទ្យ។
វ៉ាក់សាំងការពារ និងថ្នាំដែលមានសក្ដានុពលមួយចំនួនក្នុងការព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ គឺកំពុងត្រូវបានគេធ្វើការស្រាវជ្រាវនៅឡើយ។ វ៉ាក់សាំង និងថ្នាំទាំងនោះកំពុងត្រូវបានគេសាកល្បងប្រើប្រាស់នៅបណ្តាប្រទេសជាច្រើន ហើយអង្គការពិភពលោកមួយចំនួនដូចជាអង្គការសុខភាពពិភពលោក ក៏កំពុងសម្របសម្រួលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដល់ការបង្កើតវ៉ាក់សាំង និងថ្នាំព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ នេះផងដែរ៕
ចូលចិត្តអានបំផុត
FOCUS វីដេអូ
គន្លឹះសំខាន់ៗ
- ការលាងដៃជាមួយសាប៊ូនិងទឹក ឬការប្រើទឹកលាងដៃ តើមួយណាល្អជាង?
- តើជំងឺកូវីដ១៩អាចឆ្លងតាមរយៈក្រដាសប្រាក់ដែរឬទេ?
- តើត្រូវពាក់ម៉ាស់ ប្រើម៉ាស់ ដោះម៉ាស់និងបោះចោលម៉ាស់យ៉ាងដូចម្តេច?
- តើធ្វើដូចម្តេចដើម្បីដើរផ្សារទិញគ្រឿងទេសប្រកបដោយសុវត្ថិភាព?
- តើខ្ញុំមានហានិភ័យនៃការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ពីសំបុត្រ កញ្ចប់ឬផលិតផលដែលបានទទួលដែរឬទេ?
- តើសត្វអាចពាំយកមេរោគដែលបង្កឱ្យកើតជំងឺកូវីដ១៩នៅលើស្បែកឬរោមរបស់ពួកវាបានដែរឬទេ?
ប្រភព
FOCUS ចងផ្ដុំនូវធនធាន និងឱកាសសំខាន់ៗពីបណ្តាខេត្ត-ក្រុងនៃប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីធ្វើការគាំទ្រសហគមន៍របស់យើងក្នុងអំឡុងពេលនៃជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ និងនាពេលខាងមុខទៀត។
ទទួលជំនួយ
ប្រសិនបើអ្នក ឬនរណាម្នាក់ដែលអ្នកស្គាល់ត្រូវការជំនួយ សូមចូលមើលទំព័រធនធានរបស់យើង និងឈ្វេងយល់បន្ថែមអំពីជម្រើសផ្សេងៗដែលអាចរកបានក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។ រួមគ្នាដើម្បីភាពកាន់តែរឹងមាំ។
FOCUS សុខភាព
យល់ដឹងពីជំងឺផ្ដាសាយ
តើអ្វីទៅជាជំងឺផ្ដាសាយ? វាមានប៉ុន្មានប្រភេទ? តើកត្តាភូមិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជាមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងជំងឺនេះដែរឬទេ?
យល់ដឹងពីសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់កុមារ និងការជួយការពារកុមារពីឥទ្ធិពលនៃជំងឺកូវីដ១៩
កុមារកម្ពុជាជាច្រើននាក់អាចកំពុងក្លាយខ្លួនជាជនរងគ្រោះដោយប្រយោលដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ ដែលបានវាយប្រហារទៅលើសុខភាពផ្លូវចិត្ត និងសកម្មភាពសង្គមផ្សេងៗដែលកុមារគួរតែទទួលបានដើម្បីអភិវឌ្ឍខ្លួន។
អាថ៌កំបាំងនៃកូវីដ៖ ការពិត ឬការប្រឌិត?
ហាយដ្រូស៊ីលក្លរ៉ូគីន (Hydroxychloroquine) ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាការផ្លាស់ប្ដូរដ៏សំខាន់មួយក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ ប៉ុន្តែតើវាពិតជាអព្ភូតហេតុដូចអ្វីដែលគេបានពិពណ៌នាមែនឬទេ?
FOCUS ហិរញ្ញវត្ថុផ្ទាល់ខ្លួន
វិធីគ្រប់គ្រងការចាយវាយតាមប័ណ្ណឥណទាន (Credit Card)
អ្វីទៅជាប័ណ្ណឥណទាន? ហើយលោកអ្នកអាចគ្រប់គ្រងការប្រើប្រាស់វាបានយ៉ាងដូចម្តេច?
កូវីដ១៩ជំរុញឱ្យពលរដ្ឋខ្មែរចេះជួយគ្នា តែក៏មានអ្នកឆក់ឱកាសធ្វើមានបានដោយខ្វះសីលធម៌
ចាប់តាំងពីមានការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមក រលកនៃការជួយដោះទុក្ខលំបាកគ្នាក៏ឃើញកើតមានជាហូរហែ។ ការចូលរួមដោះស្រាយទុក្ខលំបាកមានចាប់ពីមន្ត្រីបរិច្ចាគប្រាក់ខែទៅឱ្យគណៈកម្មការអន្តរក្រសួង ដើម្បីប្រយុទ្ធនឹងជំងឺកូវីដ១៩ ការផ្តល់វិភាគទានដោយសប្បុរសជនដល់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីចាត់ចែងលើការចំណាយលើសម្ភារសម្រាប់ទប់ស្កាត់ការរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ការផ្តល់ចំណីអាហារ (អង្ករ មី ត្រី សាច់ ទឹកត្រី ទឹកស៊ីអ៊ីវ) និងសម្ភារប្រើប្រាស់ (ម៉ាស់បិទមុខ ទឹកលាងដៃ ទឹកអាល់កុល សាប៊ូ) ពីអ្នកមានលទ្ធភាពដល់អ្នកខ្វះខាត និងការអនុគ្រោះដោយម្ចាស់ផ្ទះបញ្ចុះថ្លៃជួលផ្ទះ។ល។
គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុថាបានធ្វើតាមការអំពាវនាវរបស់ធនាគារជាតិឱ្យអនុគ្រោះដល់អតិថិជន
សមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា (Cambodia Microfinance Association) បង្ហាញការស្វាគមន៍ចំពោះការអំពាវនាវរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដែលបានស្នើឱ្យគ្រឹះស្ថានធនាគារ និងមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទាំងអស់ផ្តល់ការអនុគ្រោះដល់អតិថិជនរបស់ខ្លួនក្នុងពេលដែលពលរដ្ឋកម្ពុជាកំពុងប្រឈមទៅនឹងជំងឺកូវីដ១៩។
FOCUS ការអប់រំ
កូវីដធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផែនការសិក្សារបស់និស្សិតជាប់អាហារូបករណ៍ទៅក្រៅប្រទេស
និស្សិតកម្ពុជាដែលរំពឹងថានឹងបានចេញទៅបន្តការសិក្សានៅក្រៅប្រទេសតាមរយៈកម្មវិធីអាហារូបករណ៍ ត្រូវជួបភាពរអាក់រអួលដោយសារតែជំងឺកូវីដ១៩។ តើភាពអាក់ខាន ឬពន្យារពេលទាំងអស់នេះ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់យ៉ាងដូចម្តេចខ្លះដល់សតិអារម្មណ៍របស់និស្សិតទាំងនោះ?
កត្តាបង្កើនប្រសិទ្ធភាពគ្រូអប់រំបរិយាបន្ននៅកម្ពុជា
តើអ្វីទៅជាការអប់រំបរិយាបន្ន? តើអ្នកដែលធ្លាប់ធ្វើការងារលើវិស័យនេះផ្តល់ទស្សនៈបែបណាចំពោះការអប់រំបរិយាបន្ននៅកម្ពុជា?
យល់ដឹងពីសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់កុមារ និងការជួយការពារកុមារពីឥទ្ធិពលនៃជំងឺកូវីដ១៩
កុមារកម្ពុជាជាច្រើននាក់អាចកំពុងក្លាយខ្លួនជាជនរងគ្រោះដោយប្រយោលដោយសារជំងឺកូវីដ១៩ ដែលបានវាយប្រហារទៅលើសុខភាពផ្លូវចិត្ត និងសកម្មភាពសង្គមផ្សេងៗដែលកុមារគួរតែទទួលបានដើម្បីអភិវឌ្ឍខ្លួន។
FOCUS អាជីព
គុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិនៃការធ្វើការងារពីផ្ទះ
រវាងការធ្វើការក្នុងការិយាល័យ និងធ្វើការពីផ្ទះ មួយណាអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកមានលទ្ធភាពផលិតល្អជាង? អ្វីទៅជាគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិរបស់ការធ្វើការពីផ្ទះ?
កូវីដ១៩មិនអាចបង្ខាំងអ្នកទីទ័លសម្រាកនៅផ្ទះបាននោះទេ
មិនថានៅពេលមានករណីជំងឺកូវីដ១៩រីករាលដាលខ្លាំង ឬថមថយខ្លាំងនោះទេ សម្រាប់អ្នកដែលមានជីវភាពមិនសូវធូរធារ ការចេញក្រៅផ្ទះដើម្បីស្វែងរកចំណូលចិញ្ចឹមជីវិត គឺប្រព្រឹត្តទៅជាធម្មតា។
ការលូតលាស់សេវាកម្មដឹកជញ្ជូនចំណីអាហារ បង្កើតឱកាសការងារដល់ប្រជាជនកម្ពុជា
អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចមើលឃើញថា ទីផ្សារសេវាកម្មដឹកជញ្ជូនម្ហូបអាហារនៅប្រទេសកម្ពុជា កំពុងស្ថិតក្នុងការលូតលាស់គួរឲ្យកត់សម្គាល់ និងផ្តល់ឱកាសការងារដល់ប្រជាជនក្នុងពេលដែលអ្នកខ្លះកំពុងជួបបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុដោយសារវិបត្តិកូវីដ១៩។
FOCUS លើដៃគូរបស់យើង
មូលនិធិខុនរ៉ាដអាដិនណៅអ៊ែរប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា
សេរីភាព យុត្តិធម៌ និងសាមគ្គីភាព គឺជាគុណតម្លៃដែលបង្ហាញពីអត្តសញ្ញាណនៃមូលនិធិខុនរ៉ាដអាដិនណៅអ៊ែរ ហៅកាត់ថា (KAS)។ KAS ជាមូលនិធិនយោបាយជិតស្និទ្ធនឹងគណបក្សសហភាពប្រជាធិបតេយ្យគ្រិស្ដសាសនិក (CDU)។
ដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសារគមនាគមន៍
ដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសារគមនាគមន៍នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ គឺជាគ្រឹះស្ថានដំបូងគេ និងនាំមុខគេនៅកម្ពុជាដែលបណ្ដុះបណ្ដាលកម្រិតបរិញ្ញាបត្រផ្នែកគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ដោយផ្ដោតលើជំនាញចម្បងបី៖ សារព័ត៌មាន ទំនាក់ទំនង និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយតាំងពីឆ្នាំ២០០១។
ក្រុមហ៊ុន Smart Axiata Co., Ltd. ជាប្រតិបត្ដិករទូរគមនាគមន៍ចល័តឈានមុនគេក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ បច្ចុប្បន្នក្រុមហ៊ុនបាននឹងកំពុងបម្រើអតិថិជនចំនួន ៨ លាននាក់ ស្ថិតក្រោមស្លាកសញ្ញា “Smart”។ Smart Axiata គឺជាក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុនមេ មានឈ្មោះថា “Axiata Group Berhad” ដែលជាក្រុមហ៊ុនផ្ដល់សេវាទូរគមនាគមន៍ធំជាងគេបង្អស់មួយក្នុងទ្វីបអាស៊ី។
ប្រទេសជាសមាជិកនៃសហភាពអឺរ៉ុប បានសម្រេចចិត្តភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងគ្នារវាងចំណេះដឹង ធនធាន និងវាសនា។ ពួកគេបានរួមគ្នាកសាងតំបន់មួយប្រកបដោយស្ថិរភាព ប្រជាធិបតេយ្យ និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព ទន្ទឹមនឹងនេះ រក្សាបាននូវភាពចម្រុះវប្បធម៌ ភាពអត់ឱន និងសេរីភាពបុគ្គល។
FOCUS លើអ្នកឧបត្ថម្ភរបស់យើង
