ព័ត៌មានដើម្បីជួយលោកអ្នក និងក្រុមគ្រួសារអ្នកក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃដោយសុភមង្គល និងសុខភាពល្អ
អាចហៅផងដែរថា អ៊ិនកូវី ២០១៩ ឬវីរុសកូរ៉ូណាថ្មី ២០១៩
ពាក្យថា “មេរោគកូរ៉ូណា” ផ្សំឡើងមកពីពាក្យ “មេរោគ” និង “កូរ៉ូណា” ដែលជាភាសាឡាតាំងមានន័យថា “កម្រងផ្កា ឬមកុដ”។ គេអាចកំណត់លក្ខណ:សម្គាល់របស់មេរោគនេះបានតាមរយ:បន្លាស្រួចៗព័ទ្ធជុំវិញនៅលើផ្ទៃខាងក្រៅរបស់វា ហើយមេរោគនេះស្ថិតនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារមេរោគដ៏ធំមួយដែលអាចបង្កជំងឺដល់មនុស្ស និងសត្វបាន។ មេរោគមួយចំនួននៃគ្រួសារមេរោគកូរ៉ូណា អាចបង្កឱ្យមនុស្សមានរោគផ្លូវដង្ហើមពីជំងឺផ្ដាសាយធម្មតារហូតដល់ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើនទៀត ដូចជាជំងឺរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមម៊ឺស (MERS) និងជំងឺរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមសារ (SARS)។
មេរោគដែលគេរកឃើញថ្មីបំផុតមួយនៅក្នុងគ្រួសារមេរោគកូរ៉ូណា គឺត្រូវបានគេដឹងថាបង្កឱ្យមានជំងឺកូវីដ១៩ ដែលជាជំងឺមួយប៉ះពាល់ដល់សួត និងផ្លូវដង្ហើមរបស់មនុស្ស។ មេរោគនេះអាចរីករាលដាលជាចម្បងតាមរយៈតំណក់ទឹកមាត់ នៅពេលអ្នកដែលឆ្លងជំងឺនិយាយ ក្អក ឬកណ្ដាស់។
ការឆ្លងមេរោគកូរ៉ូណាភាគច្រើននឹងអាចបង្កទៅជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមដែលមានលក្ខណ:ស្រាល និងមធ្យម ហើយអាចជាសះស្បើយឡើងវិញដោយមិនចាំបាច់ត្រូវការទទួលការព្យាបាលពិសេសពីមន្ទីរពេទ្យឡើយ។ រោគសញ្ញាទូទៅនៃជំងឺកូវីដ១៩ គឺគ្រុនក្តៅ ក្អកស្ងួត និងអស់កម្លាំង។ អ្នកជំងឺខ្លះក៏អាចមានអាការៈឈឺចុកចាប់រាងកាយ តឹងច្រមុះ ឈឺបំពង់ក ឬរាកផងដែរ។ រោគសញ្ញាទាំងនេះភាគច្រើនមានលក្ខណ:ស្រាល ហើយលេចចេញបន្តិចម្តងៗ។ មនុស្សខ្លះទៀតដែលឆ្លងមេរោគនេះ លេចចេញតែរោគសញ្ញាស្រាលប៉ុណ្ណោះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បុគ្គលគ្រប់រូបសុទ្ធតែអាចធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ដោយសារការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ជាពិសេសទៅទៀតនោះ សូម្បីតែអ្នកដែលមានរោគសញ្ញាស្រាលក៏អាចចម្លងមេរោគនេះទៅអ្នកដទៃបានយ៉ាងរហ័សផងដែរ។ ដូច្នេះ មនុស្សគ្រប់វ័យទាំងអស់ដែលមានអាការ:គ្រុនក្តៅ ក្អក និងពិបាកដកដង្ហើម គួរតែស្វែងរកការធ្វើតេស្ដ និងការព្យាបាលជាបន្ទាន់។
ដូចគ្នាទៅនឹងជំងឺផ្លូវដង្ហើមផ្សេងៗដូចជាជំងឺផ្ដាសាយធំ ឬផ្ដាសាយទូទៅ ការចាត់វិធានការទៅលើសុខុមាលភាពសាធារណៈពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់ក្នុងការបន្ថយការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ហើយវិធានការទាំងនេះរួមមាន៖
រហូតមកដល់ពេលនេះ យើងពុំទាន់មានវ៉ាក់សាំងការពារ ហើយក៏ពុំមានថ្នាំព្យាបាលមេរោគនេះឱ្យជាសះស្បើយនៅឡើយនោះទេ។ អ្នកឆ្លងដែលមានអាការៈស្រាល គឺអាចសម្រាកព្យាបាលដោយខ្លួនឯងនៅផ្ទះបាន ហើយចំណែកឯអ្នកឆ្លងដែលមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យដើម្បីទទួលការថែទាំ និងការសង្គ្រោះជីវិតចាំបាច់រហូតដល់អាចជាសះស្បើយឡើងវិញ។ អ្នកជំងឺដែលមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរភាគច្រើនអាចជាសះស្បើយ ដោយសារការយកចិត្តទុកដាក់ថែទាំចាំបាច់បែបនេះពីមន្ទីរពេទ្យ។
វ៉ាក់សាំងការពារ និងថ្នាំដែលមានសក្ដានុពលមួយចំនួនក្នុងការព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ គឺកំពុងត្រូវបានគេធ្វើការស្រាវជ្រាវនៅឡើយ។ វ៉ាក់សាំង និងថ្នាំទាំងនោះកំពុងត្រូវបានគេសាកល្បងប្រើប្រាស់នៅបណ្តាប្រទេសជាច្រើន ហើយអង្គការពិភពលោកមួយចំនួនដូចជាអង្គការសុខភាពពិភពលោក ក៏កំពុងសម្របសម្រួលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដល់ការបង្កើតវ៉ាក់សាំង និងថ្នាំព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ នេះផងដែរ៕
ការទទួលទានដំណេកឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់មានសារៈសំខាន់ណាស់ សម្រាប់សុខភាព មនុស្សម្នាក់ៗ។ ប៉ុន្តែនៅមានរឿងរ៉ាវជាច្រើន ដែលគេមិនទាន់អាចបកស្រាយបាន នៅពីក្រោយមូលហេតុ នៃការគេង។
អាហារមិនត្រឹមតែជានិមិត្តរូបនៃជីវិតនោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជាស្បៀងដ៏សំខាន់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់អ្នកប្រើប្រាស់ និង អ្នកផលិត។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ការទទួលបានស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ គឺជាសិទ្ធិមនុស្សជាមូលដ្ឋាន ដែលគ្រប់គ្នាគួរតែទទួលបាន ក្នុងការរស់រានជាមនុស្ស ដោយមិនមែនផ្តោតសំខាន់ទៅលើការធ្វើជំនួញរកសុី តែមួយមុខនោះទេ។
ការសិក្សាថ្មីមួយបានរកឃើញថា ការបរិភោគយ៉ាអួ(Yoghurt) ជាប្រចាំ
អាចជួយកាត់បន្ថយកម្រិតសម្ពាធឈាម សម្រាប់អ្នកដែលមានជំងឺលើសឈាម។
ការស្វែងយល់ឱ្យច្បាស់មុននឹងសម្រេចចិត្តប្រើប្រាស់ផលិតផលឬ អាហារបំប៉នសុខភាព អាចជួយអ្នកជ្រើសរើសផលិតផល ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាព ខាតបង់ពេលវេលា និង ប្រាក់កាសរបស់អ្នក។
ការរៀបចំដាក់កាកសំណល់ថ្មពិលឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ជាទម្លាប់ថ្មី ដែលយើងគួរអនុវត្តដើម្បីសុវត្ថិភាពក្រុមគ្រួសារ និងបរិស្ថានជុំវិញខ្លួនអ្នក។
ការបំបៅដោះកូន គឺជាជម្រើសមួយដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់សុខភាពទារក និងម្តាយ។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ សប្តាហ៍នៃការបំបៅកូនដោយទឹកម្តាយត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅទូទាំងពិភពលោក នៅដើមខែសីហា ចាប់ពីថ្ងៃទី ១ ដល់ថ្ងៃទី ៧ ខែសីហាដើម្បីផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងអំពីសារៈសំខាន់ និងតម្រូវការរបស់វា។
បន្ទាប់ពីបានចំណាយពេលជាងមួយទសវត្សរ៍ នៅក្នុងការបង្កើតទីផ្សារអនាម័យនៅតាមទីជនបទ ពេលវេលានៃការបញ្ចប់ប្រតិបត្តិការរបស់អង្គការក្នុងស្រុកមួយនេះ បានមកដល់ហើយ។
មានមនុស្សមិនតិចនាក់ទេ ដែលកើតទុក្ខព្រួយ គេងមិនលក់ នឿយហត់ ដោយសារការរាតត្បាតជាសកល របស់ជំងឺកូវីដ១៩។ ប៉ុន្តែតើអ្នកដឹងទេថា ការកើតទុក្ខមានដំណាក់កាល និងការវិវត្តន៍របស់វា? ហើយតើយើងអាចរៀនបានអ្វីខ្លះ ពេលដែលយើងដឹងពីដំណាក់កាលនៃទុក្ខព្រួយរបស់ខ្លួនយើងផ្ទាល់?
អារម្មណ៍មួយដែលវិលវល់ និងគ្មានផែនការច្បាស់លាស់សម្រាប់ថ្ងៃខាងមុខ អាចធ្វើឱ្យអ្នកមិនសប្បាយចិត្ត ហត់នឿយនឹងជីវិត ជាពិសេសប៉ះពាល់ដល់សុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់អ្នកផ្ទាល់តែម្តង។
ការធ្វើការពីផ្ទះអាចជារឿងដែលស្ដាប់ទៅងាយស្រួល ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាបញ្ហាចោទនោះ គឺមិនមែនមនុស្សទាំងអស់គ្នា គ្រប់គ្រងពេលវេលាបានល្អនោះទេ។
Stress និង Burnout ជាអាការៈពីរខុសគ្នា ដែលតែងតែមានភាពយល់ច្រឡំ ក្នុងចំណោមមនុស្សទូទៅថា វាមានឥទ្ធិពលប្រហែលគ្នា តែការពិត burnout ជាអាការៈមួយខុសដាច់ពី stress ធម្មតា។
ជាមួយនឹងការងារដែលរវល់ពេញមួយថ្ងៃ រាងកាយនិងខួរក្បាលរបស់យើង ប្រាកដជាត្រូវការការបន្ធូរអារម្មណ៍ និងសម្រាកយកកម្លាំង ទាំងកាយ និងចិត្តមកវិញ។
This post is also available in:
EN
