fbpx

សុខុមាលភាព

ព័ត៌មាន​ដើម្បី​ជួយ​លោក​អ្នក និង​ក្រុម​គ្រួសារ​អ្នក​ក្នុងការ​រស់នៅ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​ដោយ​សុភមង្គល និង​សុខភាព​ល្អ

Coronavirus (COVID‑19)

អាច​ហៅ​ផង​ដែរ​ថា អ៊ិនកូវី ២០១៩ ឬ​វីរុស​កូរ៉ូណា​ថ្មី ២០១៩

ពាក្យ​ថា “មេរោគ​កូរ៉ូណា” ផ្សំ​ឡើង​មកពី​ពាក្យ “មេរោគ” និង “កូរ៉ូណា” ដែល​ជា​ភាសា​ឡាតាំង​មាន​ន័យ​ថា “កម្រង​ផ្កា ឬ​មកុដ”។ គេ​អាច​កំណត់​លក្ខណ:​សម្គាល់​របស់​មេរោគ​នេះ​បាន​តាមរយ:​បន្លា​ស្រួចៗ​ព័ទ្ធ​ជុំវិញ​នៅលើ​ផ្ទៃ​ខាងក្រៅ​របស់​វា ហើយ​មេរោគ​នេះ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ក្រុម​គ្រួសារ​មេរោគ​ដ៏​ធំ​មួយ​ដែល​អាច​បង្ក​ជំងឺ​ដល់​មនុស្ស និង​សត្វ​បាន។ មេរោគ​មួយ​ចំនួន​នៃ​គ្រួសារ​មេរោគ​កូរ៉ូណា អាច​បង្ក​ឱ្យ​មនុស្ស​មាន​រោគ​ផ្លូវដង្ហើម​ពី​ជំងឺ​ផ្ដាសាយ​ធម្មតា​រហូត​ដល់​ជំងឺ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ជាច្រើន​ទៀត ដូចជា​ជំងឺ​រោគសញ្ញា​ផ្លូវដង្ហើម​ម៊ឺស (MERS) និង​ជំងឺ​រោគសញ្ញា​ផ្លូវដង្ហើម​សារ (SARS)។

មេរោគ​ដែល​គេ​រក​ឃើញ​ថ្មី​បំផុត​មួយ​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ​មេរោគ​កូរ៉ូណា គឺ​ត្រូវ​បាន​គេ​ដឹង​ថា​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ ដែល​ជា​ជំងឺ​មួយ​ប៉ះពាល់​ដល់​សួត និង​ផ្លូវដង្ហើម​របស់​មនុស្ស។ មេរោគ​នេះ​អាច​រីក​រាលដាល​ជា​ចម្បង​តាមរយៈ​តំណក់​ទឹកមាត់ នៅ​ពេល​អ្នក​ដែល​ឆ្លង​ជំងឺ​និយាយ ក្អក ឬ​កណ្ដាស់។

ការ​ឆ្លង​មេរោគ​កូរ៉ូណា​ភាគច្រើន​នឹង​អាច​បង្ក​ទៅ​ជា​ជំងឺ​ផ្លូវដង្ហើម​ដែល​មាន​លក្ខណ:​ស្រាល និង​មធ្យម ហើយ​អាច​ជាសះស្បើយ​ឡើងវិញ​ដោយ​មិន​ចាំបាច់​ត្រូវការ​ទទួល​ការ​ព្យាបាល​ពិសេស​ពី​មន្ទីរពេទ្យ​ឡើយ។ រោគសញ្ញា​ទូទៅ​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ គឺ​គ្រុនក្តៅ ក្អក​ស្ងួត និង​អស់​កម្លាំង។ អ្នក​ជំងឺ​ខ្លះ​ក៏​អាច​មាន​អាការៈ​ឈឺ​ចុកចាប់​រាងកាយ តឹង​ច្រមុះ ឈឺ​បំពង់ក ឬ​រាក​ផង​ដែរ។ រោគសញ្ញា​ទាំងនេះ​ភាគច្រើន​មាន​លក្ខណ:​ស្រាល ហើយ​លេច​ចេញ​បន្តិច​ម្តងៗ។ មនុស្ស​ខ្លះ​ទៀត​ដែល​ឆ្លង​មេរោគ​នេះ លេច​ចេញ​តែ​រោគសញ្ញា​ស្រាល​ប៉ុណ្ណោះ។

  1. មនុស្ស​ភាគច្រើន (ប្រហែល ៨០%) បាន​ជាសះស្បើយ​ពី​ជំងឺ​នេះ​ដោយ​ពុំ​ចាំបាច់​ទទួល​ការ​ព្យាបាល​នៅ​មន្ទីរពេទ្យ
  2. មនុស្ស​ម្នាក់​ក្នុង​ចំណោម​មនុស្ស ៥​នាក់​ដែល​បាន​ឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ អាច​វិវឌ្ឍ​ទៅជា​អាការៈ​ធ្ងន់ធ្ងរ ហើយ​ពិបាក​ដកដង្ហើម
  3. មនុស្ស​វ័យ​ចំណាស់ និង​អ្នក​ដែល​កំពុង​មាន​ជំងឺ​មួយ​ចំនួន​ដូចជា​ជំងឺ​លើសឈាម បញ្ហា​បេះដូង និង​សួត ជំងឺ​ទឹកនោម​ផ្អែម ឬ​ជំងឺ​មហារីក គឺ​មាន​ហានិភ័យ​ខ្ពស់​ក្នុង​ការ​វិវឌ្ឍ​ទៅជា​អាការ:​ធ្ងន់ធ្ងរ​ក្រោយ​ពី​ការ​ឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ​១៩

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បុគ្គល​គ្រប់រូប​សុទ្ធតែ​អាច​ធ្លាក់​ខ្លួន​ឈឺ​ធ្ងន់​ដោយសារ​ការ​ឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ ជាពិសេស​ទៅទៀត​នោះ សូម្បីតែ​អ្នក​ដែល​មាន​រោគសញ្ញា​ស្រាល​ក៏​អាច​ចម្លង​មេរោគ​នេះ​ទៅ​អ្នកដទៃ​បាន​យ៉ាង​រហ័ស​ផង​ដែរ។ ដូច្នេះ មនុស្ស​គ្រប់​វ័យ​ទាំងអស់​ដែល​មាន​អាការ:​គ្រុនក្តៅ ក្អក និង​ពិបាក​ដកដង្ហើម គួរតែ​ស្វែងរក​ការ​ធ្វើ​តេស្ដ និង​ការ​ព្យាបាល​ជា​បន្ទាន់។

ដូចគ្នា​ទៅ​នឹង​ជំងឺ​ផ្លូវដង្ហើម​ផ្សេងៗ​ដូចជា​ជំងឺ​ផ្ដាសាយ​ធំ ឬ​ផ្ដាសាយ​ទូទៅ ការ​ចាត់​វិធានការ​ទៅលើ​សុខុមាលភាព​សាធារណៈ​ពិតជា​មាន​សារសំខាន់​ណាស់​ក្នុង​ការ​បន្ថយ​ការរីក​រាលដាល​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ ហើយ​វិធានការ​ទាំងនេះ​រួម​មាន៖

  1. ត្រូវ​នៅ​ផ្ទះ​ប្រសិនបើ​ឈឺ
  2. ពាក់​ម៉ាស់​ដើម្បី​ការពារ​ខ្លួន​អ្នក និង​អ្នកដទៃ
  3. គ្រប​មាត់ និង​ច្រមុះ​របស់​អ្នក​ជាមួយ​នឹង​ក្រដាស​ជូតមាត់ ឬ​បែរ​មុខ​ចេញ​នៅពេល​ក្អក ឬ​កណ្ដាស់ រួច​បោះចោល​ក្រដាស​ជូតមាត់​ដែល​ប្រើ​រួច​ក្នុង​ធុងសំរាម
  4. លាង​ដៃ​ឱ្យ​បាន​ញឹកញាប់​ជាមួយ​សាប៊ូ និង​ទឹក
  5. សម្អាត​ផ្ទៃ និង​វត្ថុ​ដែល​ប៉ះពាល់​ញឹកញាប់
  6. រក្សា​ចម្ងាយ​យ៉ាងហោចណាស់ ២-៤ម៉ែត្រ​ពី​អ្នកដទៃ

រហូត​មកដល់​ពេលនេះ យើង​ពុំទាន់​មាន​វ៉ាក់សាំង​ការពារ ហើយ​ក៏​ពុំមាន​ថ្នាំ​ព្យាបាល​មេរោគ​នេះ​ឱ្យ​ជាសះស្បើយ​នៅឡើយ​នោះ​ទេ។ អ្នក​ឆ្លង​ដែល​មាន​អាការៈ​ស្រាល គឺ​អាច​សម្រាក​ព្យាបាល​ដោយ​ខ្លួនឯង​នៅ​ផ្ទះ​បាន ហើយ​ចំណែក​ឯ​អ្នក​ឆ្លង​ដែល​មាន​អាការៈ​ធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវ​សម្រាក​ព្យាបាល​នៅ​មន្ទីរពេទ្យ​ដើម្បី​ទទួល​ការថែទាំ និង​ការសង្គ្រោះ​ជីវិត​ចាំបាច់​រហូតដល់​អាច​ជាសះស្បើយ​ឡើងវិញ។ អ្នក​ជំងឺ​ដែល​មាន​អាការៈ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ភាគច្រើន​អាច​ជាសះស្បើយ ដោយសារ​ការ​យកចិត្ត​ទុកដាក់​ថែទាំ​ចាំបាច់​បែប​នេះ​ពី​មន្ទីរពេទ្យ។

វ៉ាក់សាំង​ការពារ និង​ថ្នាំ​ដែល​មាន​សក្ដានុពល​មួយ​ចំនួន​ក្នុង​ការ​ព្យាបាល​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ គឺ​កំពុង​ត្រូវ​បាន​គេ​ធ្វើ​ការស្រាវជ្រាវ​នៅឡើយ។ វ៉ាក់សាំង និង​ថ្នាំ​ទាំងនោះ​កំពុង​ត្រូវ​បាន​គេ​សាកល្បង​ប្រើប្រាស់​នៅ​បណ្តា​ប្រទេស​ជាច្រើន ហើយ​អង្គការ​ពិភពលោក​មួយ​ចំនួន​ដូចជា​អង្គការ​សុខភាព​ពិភពលោក ក៏​កំពុង​សម្របសម្រួល​កិច្ចខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​ដល់​ការបង្កើត​វ៉ាក់សាំង និង​ថ្នាំ​ព្យាបាល​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ នេះ​ផង​ដែរ៕

រឿងពិតនៅពីក្រោយការគេង៖ ហេតុអ្វីយើងមានអារម្មណ៍អស់កម្លាំង?

ការទទួលទានដំណេកឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់មានសារៈសំខាន់ណាស់ សម្រាប់សុខភាព មនុស្សម្នាក់ៗ។ ប៉ុន្តែនៅមានរឿងរ៉ាវជាច្រើន ដែលគេមិនទាន់អាចបកស្រាយបាន នៅពីក្រោយមូលហេតុ នៃការគេង។

អានអត្ថបទ

តួនាទីស្ត្រីនៅក្នុងប្រព័ន្ធចំណីអាហារនៅកម្ពុជា

អាហារមិនត្រឹមតែជានិមិត្តរូបនៃជីវិតនោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជាស្បៀងដ៏សំខាន់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់អ្ន​កប្រើប្រាស់ និង អ្នកផលិត។​​ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ការទទួលបានស្បៀង​ និង​អាហារូបត្ថម្ភ ​គឺ​ជា​​សិទ្ធិ​មនុស្ស​​ជាមូលដ្ឋាន​ ដែលគ្រប់គ្នាគួរតែទទួលបាន ក្នុងការរស់រានជាមនុស្ស ដោយមិនមែនផ្តោតសំខាន់ទៅលើការធ្វើជំនួញរកសុី តែមួយមុខនោះទេ។

អានអត្ថបទ

គុណប្រយោជន៍យ៉ាអួចំពោះជំងឺលើសឈាម

ការសិក្សា​ថ្មី​មួយ​បាន​រក​​ឃើញ​ថា ការ​បរិភោគ​​យ៉ា​​អួ(Yoghurt) ជាប្រចាំ
អាច​ជួយ​កាត់បន្ថយ​កម្រិត​សម្ពាធ​ឈាម សម្រាប់​អ្នក​ដែល​មាន​ជំងឺលើសឈាម។

អានអត្ថបទ

ចំណុចគួរពិចារណាមុននឹងទិញផលិតផលបំប៉នសុខភាព

ការ​ស្វែងយល់​ឱ្យ​ច្បាស់​មុននឹង​សម្រេចចិត្ត​ប្រើប្រាស់​ផលិតផល​ឬ អាហារ​បំប៉ន​សុខភាព អាច​ជួយ​អ្នក​ជ្រើសរើស​ផលិតផល ដែល​មិន​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព ខាតបង់​ពេលវេលា និង ប្រាក់កាស​របស់​អ្នក។

អានអត្ថបទ

ចង់ចោលថ្មពិល តើអាចចោលនៅកន្លែងណាខ្លះ ក្នុងក្រុងភ្នំពេញ?

​​ការរៀបចំ​ដាក់​កាកសំណល់​ថ្មពិល​ឱ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ ជា​ទម្លាប់​ថ្មី ដែល​យើង​គួរ​អនុវត្ត​ដើម្បី​សុវត្ថិភាព​ក្រុម​គ្រួសារ និង​បរិស្ថាន​ជុំវិញ​ខ្លួន​អ្នក។

អានអត្ថបទ

ឈ្វេងយល់ពីការបំបៅកូនដោយទឹកដោះ

ការបំបៅដោះកូន គឺជាជម្រើសមួយដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់សុខភាពទារក និងម្តាយ។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ សប្តាហ៍នៃការបំបៅកូនដោយទឹកម្តាយត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅទូទាំងពិភពលោក នៅដើមខែសីហា ចាប់ពីថ្ងៃទី ១ ដល់ថ្ងៃទី ៧ ខែសីហាដើម្បីផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងអំពីសារៈសំខាន់ និងតម្រូវការរបស់វា។

អានអត្ថបទ

អង្គការវ័តធើសេដបញ្ចប់បេសកម្ម​ ក្រោយពីជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋជាង១លាននាក់ ប្រកបដោយជោគជ័យ

បន្ទាប់ពីបានចំណាយពេលជាងមួយទសវត្សរ៍ នៅក្នុងការបង្កើតទីផ្សារអនាម័យនៅតាមទីជនបទ ពេលវេលានៃការបញ្ចប់ប្រតិបត្តិការរបស់អង្គការ​ក្នុង​ស្រុកមួយ​នេះ​ បានមកដល់ហើយ។

អានអត្ថបទ

ស្វែងយល់ពីដំណាក់កាលនៃទុក្ខព្រួយ

មាន​មនុស្ស​មិន​តិចនាក់​ទេ ដែល​កើត​ទុក្ខ​ព្រួយ គេងមិនលក់ នឿយហត់ ដោយ​សារ​ការរាតត្បាត​ជា​សកល របស់​​ជំងឺ​កូ​​​វីដ១៩។ ប៉ុន្តែតើ​អ្នក​ដឹង​ទេ​ថា ការកើតទុក្ខមានដំណាក់កាល និងការវិវត្តន៍របស់វា?​ ហើយ​តើ​យើង​អាច​រៀនបាន​អ្វីខ្លះ ពេល​ដែលយើង​ដឹង​ពី​ដំណាក់កាល​នៃ​ទុក្ខព្រួយ​របស់​ខ្លួនយើងផ្ទាល់?

អានអត្ថបទ

តិច​និច​ទប់ទល់​នឹង​ស្ថានភាព​មិន​ប្រាកដប្រជា

អារម្មណ៍​មួយ​ដែល​វិលវល់ និង​គ្មាន​ផែនការ​ច្បាស់លាស់​សម្រាប់​ថ្ងៃខាងមុខ អាច​ធ្វើ​ឱ្យ​អ្នក​មិន​សប្បាយចិត្ត ហត់នឿយ​នឹង​ជីវិត ជាពិសេស​ប៉ះពាល់​ដល់​សុខភាព​ផ្លូវចិត្ត​របស់​អ្នក​ផ្ទាល់​តែម្តង។

អានអត្ថបទ

គន្លឹះខ្លះៗសម្រាប់គ្រប់គ្រងពេលវេលាអំឡុងធ្វើការពីផ្ទះ

ការ​ធ្វើការ​ពី​ផ្ទះ​អាច​ជា​រឿង​ដែល​ស្ដាប់​ទៅ​ងាយស្រួល ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែល​ជា​បញ្ហា​ចោទ​នោះ គឺ​មិនមែន​មនុស្ស​ទាំងអស់គ្នា គ្រប់គ្រង​ពេលវេលា​បាន​ល្អ​នោះ​ទេ។

អានអត្ថបទ

ស្វែងយល់​ពី Burnout៖ ជា​អាការៈ​អ្វី​ឲ្យ​ប្រាកដ​?

Stress និង Burnout ជា​អាការៈ​ពីរ​ខុសគ្នា ដែល​តែងតែ​មាន​ភាព​យល់​ច្រឡំ ក្នុង​ចំ​ណោមមនុស្ស​ទូទៅ​ថា វា​មាន​ឥទ្ធិពល​ប្រហែលគ្នា តែ​ការពិត burnout ជា​អាការៈ​មួយ​ខុស​ដាច់​ពី stress ធម្មតា។

អានអត្ថបទ

ទម្លាប់​មួយចំនួន​ជួយ​រំសាយ​អារម្មណ៍ ក្រោយ​រវល់​ពេញមួយថ្ងៃ​

ជាមួយ​នឹង​ការងារ​ដែល​រវល់​ពេញមួយថ្ងៃ រាងកាយ​និង​ខួរក្បាល​របស់​យើង ប្រាកដជា​ត្រូវការ​ការ​បន្ធូរ​អារម្មណ៍ និង​សម្រាក​យកកម្លាំង ទាំង​កាយ និង​ចិត្ត​មកវិញ។

អានអត្ថបទ

This post is also available in: EN

Focus

ចូលរូមព្រឹត្តិប័ត្រព័ត៌មានរបស់Focus