ព័ត៌មានដើម្បីជួយលោកអ្នក និងក្រុមគ្រួសារអ្នកក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃដោយសុភមង្គល និងសុខភាពល្អ
អាចហៅផងដែរថា អ៊ិនកូវី ២០១៩ ឬវីរុសកូរ៉ូណាថ្មី ២០១៩
ពាក្យថា “មេរោគកូរ៉ូណា” ផ្សំឡើងមកពីពាក្យ “មេរោគ” និង “កូរ៉ូណា” ដែលជាភាសាឡាតាំងមានន័យថា “កម្រងផ្កា ឬមកុដ”។ គេអាចកំណត់លក្ខណ:សម្គាល់របស់មេរោគនេះបានតាមរយ:បន្លាស្រួចៗព័ទ្ធជុំវិញនៅលើផ្ទៃខាងក្រៅរបស់វា ហើយមេរោគនេះស្ថិតនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារមេរោគដ៏ធំមួយដែលអាចបង្កជំងឺដល់មនុស្ស និងសត្វបាន។ មេរោគមួយចំនួននៃគ្រួសារមេរោគកូរ៉ូណា អាចបង្កឱ្យមនុស្សមានរោគផ្លូវដង្ហើមពីជំងឺផ្ដាសាយធម្មតារហូតដល់ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើនទៀត ដូចជាជំងឺរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមម៊ឺស (MERS) និងជំងឺរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមសារ (SARS)។
មេរោគដែលគេរកឃើញថ្មីបំផុតមួយនៅក្នុងគ្រួសារមេរោគកូរ៉ូណា គឺត្រូវបានគេដឹងថាបង្កឱ្យមានជំងឺកូវីដ១៩ ដែលជាជំងឺមួយប៉ះពាល់ដល់សួត និងផ្លូវដង្ហើមរបស់មនុស្ស។ មេរោគនេះអាចរីករាលដាលជាចម្បងតាមរយៈតំណក់ទឹកមាត់ នៅពេលអ្នកដែលឆ្លងជំងឺនិយាយ ក្អក ឬកណ្ដាស់។
ការឆ្លងមេរោគកូរ៉ូណាភាគច្រើននឹងអាចបង្កទៅជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមដែលមានលក្ខណ:ស្រាល និងមធ្យម ហើយអាចជាសះស្បើយឡើងវិញដោយមិនចាំបាច់ត្រូវការទទួលការព្យាបាលពិសេសពីមន្ទីរពេទ្យឡើយ។ រោគសញ្ញាទូទៅនៃជំងឺកូវីដ១៩ គឺគ្រុនក្តៅ ក្អកស្ងួត និងអស់កម្លាំង។ អ្នកជំងឺខ្លះក៏អាចមានអាការៈឈឺចុកចាប់រាងកាយ តឹងច្រមុះ ឈឺបំពង់ក ឬរាកផងដែរ។ រោគសញ្ញាទាំងនេះភាគច្រើនមានលក្ខណ:ស្រាល ហើយលេចចេញបន្តិចម្តងៗ។ មនុស្សខ្លះទៀតដែលឆ្លងមេរោគនេះ លេចចេញតែរោគសញ្ញាស្រាលប៉ុណ្ណោះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បុគ្គលគ្រប់រូបសុទ្ធតែអាចធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ដោយសារការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ជាពិសេសទៅទៀតនោះ សូម្បីតែអ្នកដែលមានរោគសញ្ញាស្រាលក៏អាចចម្លងមេរោគនេះទៅអ្នកដទៃបានយ៉ាងរហ័សផងដែរ។ ដូច្នេះ មនុស្សគ្រប់វ័យទាំងអស់ដែលមានអាការ:គ្រុនក្តៅ ក្អក និងពិបាកដកដង្ហើម គួរតែស្វែងរកការធ្វើតេស្ដ និងការព្យាបាលជាបន្ទាន់។
ដូចគ្នាទៅនឹងជំងឺផ្លូវដង្ហើមផ្សេងៗដូចជាជំងឺផ្ដាសាយធំ ឬផ្ដាសាយទូទៅ ការចាត់វិធានការទៅលើសុខុមាលភាពសាធារណៈពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់ក្នុងការបន្ថយការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ហើយវិធានការទាំងនេះរួមមាន៖
រហូតមកដល់ពេលនេះ យើងពុំទាន់មានវ៉ាក់សាំងការពារ ហើយក៏ពុំមានថ្នាំព្យាបាលមេរោគនេះឱ្យជាសះស្បើយនៅឡើយនោះទេ។ អ្នកឆ្លងដែលមានអាការៈស្រាល គឺអាចសម្រាកព្យាបាលដោយខ្លួនឯងនៅផ្ទះបាន ហើយចំណែកឯអ្នកឆ្លងដែលមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យដើម្បីទទួលការថែទាំ និងការសង្គ្រោះជីវិតចាំបាច់រហូតដល់អាចជាសះស្បើយឡើងវិញ។ អ្នកជំងឺដែលមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរភាគច្រើនអាចជាសះស្បើយ ដោយសារការយកចិត្តទុកដាក់ថែទាំចាំបាច់បែបនេះពីមន្ទីរពេទ្យ។
វ៉ាក់សាំងការពារ និងថ្នាំដែលមានសក្ដានុពលមួយចំនួនក្នុងការព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ គឺកំពុងត្រូវបានគេធ្វើការស្រាវជ្រាវនៅឡើយ។ វ៉ាក់សាំង និងថ្នាំទាំងនោះកំពុងត្រូវបានគេសាកល្បងប្រើប្រាស់នៅបណ្តាប្រទេសជាច្រើន ហើយអង្គការពិភពលោកមួយចំនួនដូចជាអង្គការសុខភាពពិភពលោក ក៏កំពុងសម្របសម្រួលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដល់ការបង្កើតវ៉ាក់សាំង និងថ្នាំព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ នេះផងដែរ៕
ឈ្វេងយល់ពីចំណុចសំខាន់ៗអំពីសហគ្រិនស្ត្រីវ័យក្មេងនៅកម្ពុជា តាមរយៈទស្សនាវដ្ដី «នៅក្នុងដៃនាង» ដែលបានបង្ហាញពីចំណេះដឹង និងសិទ្ធិសំខាន់ៗទាក់ទងនឹងអាជីវកម្ម ដែលអាចជួយអ្នកឱ្យចាប់ផ្តើម និងពង្រឹងអាជីកម្មរបស់ខ្លួនបាន។
រីករាយខែមោទនភាព!
កិច្ចពិភាក្សា«The Open Room» គឺជាវេទិកាចែករំលែកអំពីបទពិសោធន៍របស់យុវជនកម្ពុជា ដែលបានបង្កើតសមិទ្ធផល និងស្នាដៃលេចធ្លោក្នុងអាជីពរបស់ខ្លួន។ វេទិកានេះនឹងពាំនាំមកជាមួយនូវ សារដ៏សំខាន់ៗសម្រាប់យុវជនជំនាន់ក្រោយ ដែលមានគោលបំណងចង់បង្កើតស្នាដៃថ្មីៗសម្រាប់ខ្លួនឯង និងសង្គមនាពេលអនាគត។
ផតខាស់ភាគទី៦ និងជាភាគចុងក្រោយបានមកដល់ហើយ នៅចាំអីទៀត មកសិក្សាអំពីសហគមន៍អនឡាញ តាមរយៈ ផតខាស «គួរក្រៅម៉ោង» រៀនថ្ងៃនេះ ជាទុនសម្រាប់ថ្ងៃស្អែក។ ធ្លាប់លឺ Facebook Group និង Group Chatអត់? ចុះសហគមន៍អនឡាញវិញ ធា្លប់លឺអត់? តើវាមានភាពខុសគ្នា ឬដូចគ្នា?
មូលនិធិអភិវឌ្ឍន៍សហគ្រិនភាពត្រូវបានបង្កើតឡើង ដើម្បីផ្ដល់នូវការគាំទ្រ និងផ្ដល់ឱកាសទៅដល់ ប្រជាជននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា ក្នុងការបោះជំហ៊ានថ្មីមួយ ដើម្បីចូលរួមបង្កើតភាពរីកចម្រើនក្នុងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនៃសហគ្រិនភាពនៅកម្ពុជា បន្ទាប់ពីវិបត្តិរយៈពេល២ឆ្នាំ ដោយសារជំងឺរាតត្បាតជាសកល
កូវីដ-១៩។
ការយល់ដឹងពីគន្លឹះងាយៗ ដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រពីអ្នកដទៃក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា ជាពិសេសចំពោះបញ្ហារួម អាចផ្ដល់នូវសារប្រយោជន៍ជាច្រើន សម្រាប់ជីវិតរស់នៅ ប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នក និង សង្គមទាំងមូលផងដែរ។
ដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រពីមនុស្សជុំវិញខ្លួន ក្នុងការសម្រេចការងារឬដោះស្រាយបញ្ហាអ្វីមួយ វាមិនមែនជារឿងងាយស្រួលនោះទេ ហើយជាពិសេសនៅពេលដែលវាជាបញ្ហារួម ហើយអាចប៉ះទង្គិចដល់ផលប្រយោជន៍របស់បុគ្គល ឬក្រុមណាមួយ។
ការពុះពារជំនះឧបសគ្គ និងការដក់ចិត្តដក់អារម្មណ៍នឹងវិស័យភាពយន្ត បានជម្រុញឱ្យលោក កាវិច ក្លាយជាអ្នកដឹកនាំរឿងវ័យក្មេងដ៏មានទេពកោសល្យមួយរូប ដែលអាចប្រើប្រាស់ខ្សែភាពយន្តទៅរំញោចផ្នត់គំនិត អ្នកទស្សនា។
ឱ្យតែគេនិយាយពីសាមគ្គីភាព យើងតែងតែលឺពាក្យចាស់គេលើកឡើងមកថា “ចង្កឹះមួយបាច់ ទើបគេកាច់មិនបាក់” តើពាក្យនេះមានន័យដូចម្តេច? ហើយហេតុអ្វីបានជាគេនិយមប្រើម្ល៉េះ? នៅក្នុងភាគទី៥ នៃផតខាស់«គួរក្រៅម៉ោង»អ្នកនឹងបានស្តាប់ការពិភាក្សាគ្នាអំពីបទពិសោធន៍របស់ពិធីករទាំងពីរទាក់ទងឥទ្ធិពលនៃការទទួលបានការគាំទ្រពីអ្នកនៅជុំវិញខ្លួន។
ឈ្វេងយល់ពីស្នៀតសំខាន់ៗ ដែលអាចជួយឱ្យអ្នកមានភាពងាយស្រួលក្នុងការតស៊ូមតិ។ ជំនាញតស៊ូមតិ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាជាជំនាញមួយដ៏សំខាន់ ដែលមានអត្ថប្រយោជន៍។ ជាពិសេស សម្រាប់យុវជនក្នុងស្ថានភាពជាច្រើន ដែលអាចឱ្យពួកគេដោះស្រាយបញ្ហាដែលកំពុងប្រឈមក្នុងសង្គម។
ថ្មីៗនេះ មានពាក្យជាច្រើនលេចចេញមក ពេលយើងសន្ទនារាល់ថ្ងៃនេះ ជាពិសេសនៅលើអនឡាញ។ ថ្ងៃនេះ Focus នឹងយកពាក្យថា Advocacy មកពន្យល់។ ធ្លាប់ឆ្ងល់ទេថា តើអ្វីទៅជា Advocacy? ហេតុអ្វីយើងចាំបាច់ត្រូវតែស្គាល់ពីវា? តើធ្វើដូចម្ដេចយើងអាចក្លាយជាអ្នក advocate មួយរូបបាន ជាពិសេសនៅក្នុងសម័យឌីជីថលនេះ? ដើម្បីក្លាយជា advocate មួយរូបត្រូវមានជំនាញអ្វីខ្លះ? តើមាននរណាខ្លះដែលធ្វើការងារទាក់ទងទៅនឹងជំនាញមួយនេះ?
ការធំដឹងក្តីឡើងនៅក្នុងរង្វង់សិល្បៈ អមជាមួយនឹងឆន្ទៈស្រឡាញ់វប្បធម៌ខ្មែរបានជំរុញឱ្យ អ្នកនាង ជុំវណ្ណ សូដាជីវី បានជ្រើសយករបាំបុរាណខ្មែរ ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការសម្តែងរបស់ខ្លួន មុននឹងបោះជំហានចូល របាំសហសម័យ ហើយកែខៃជាស្នាដៃថ្មីៗ ដើម្បីរួមចំណែកលើកស្ទួយសិល្បៈវប្បធម៌ និងបង្កើតជាសមិទ្ធផលថ្មី សម្រាប់យុវជនជំនាន់ក្រោយ។
