fbpx

សុខុមាលភាព

ព័ត៌មាន​ដើម្បី​ជួយ​លោក​អ្នក និង​ក្រុម​គ្រួសារ​អ្នក​ក្នុងការ​រស់នៅ​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​ដោយ​សុភមង្គល និង​សុខភាព​ល្អ

Coronavirus (COVID‑19)

អាច​ហៅ​ផង​ដែរ​ថា អ៊ិនកូវី ២០១៩ ឬ​វីរុស​កូរ៉ូណា​ថ្មី ២០១៩

ពាក្យ​ថា “មេរោគ​កូរ៉ូណា” ផ្សំ​ឡើង​មកពី​ពាក្យ “មេរោគ” និង “កូរ៉ូណា” ដែល​ជា​ភាសា​ឡាតាំង​មាន​ន័យ​ថា “កម្រង​ផ្កា ឬ​មកុដ”។ គេ​អាច​កំណត់​លក្ខណ:​សម្គាល់​របស់​មេរោគ​នេះ​បាន​តាមរយ:​បន្លា​ស្រួចៗ​ព័ទ្ធ​ជុំវិញ​នៅលើ​ផ្ទៃ​ខាងក្រៅ​របស់​វា ហើយ​មេរោគ​នេះ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ក្រុម​គ្រួសារ​មេរោគ​ដ៏​ធំ​មួយ​ដែល​អាច​បង្ក​ជំងឺ​ដល់​មនុស្ស និង​សត្វ​បាន។ មេរោគ​មួយ​ចំនួន​នៃ​គ្រួសារ​មេរោគ​កូរ៉ូណា អាច​បង្ក​ឱ្យ​មនុស្ស​មាន​រោគ​ផ្លូវដង្ហើម​ពី​ជំងឺ​ផ្ដាសាយ​ធម្មតា​រហូត​ដល់​ជំងឺ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ជាច្រើន​ទៀត ដូចជា​ជំងឺ​រោគសញ្ញា​ផ្លូវដង្ហើម​ម៊ឺស (MERS) និង​ជំងឺ​រោគសញ្ញា​ផ្លូវដង្ហើម​សារ (SARS)។

មេរោគ​ដែល​គេ​រក​ឃើញ​ថ្មី​បំផុត​មួយ​នៅ​ក្នុង​គ្រួសារ​មេរោគ​កូរ៉ូណា គឺ​ត្រូវ​បាន​គេ​ដឹង​ថា​បង្ក​ឱ្យ​មាន​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ ដែល​ជា​ជំងឺ​មួយ​ប៉ះពាល់​ដល់​សួត និង​ផ្លូវដង្ហើម​របស់​មនុស្ស។ មេរោគ​នេះ​អាច​រីក​រាលដាល​ជា​ចម្បង​តាមរយៈ​តំណក់​ទឹកមាត់ នៅ​ពេល​អ្នក​ដែល​ឆ្លង​ជំងឺ​និយាយ ក្អក ឬ​កណ្ដាស់។

ការ​ឆ្លង​មេរោគ​កូរ៉ូណា​ភាគច្រើន​នឹង​អាច​បង្ក​ទៅ​ជា​ជំងឺ​ផ្លូវដង្ហើម​ដែល​មាន​លក្ខណ:​ស្រាល និង​មធ្យម ហើយ​អាច​ជាសះស្បើយ​ឡើងវិញ​ដោយ​មិន​ចាំបាច់​ត្រូវការ​ទទួល​ការ​ព្យាបាល​ពិសេស​ពី​មន្ទីរពេទ្យ​ឡើយ។ រោគសញ្ញា​ទូទៅ​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ គឺ​គ្រុនក្តៅ ក្អក​ស្ងួត និង​អស់​កម្លាំង។ អ្នក​ជំងឺ​ខ្លះ​ក៏​អាច​មាន​អាការៈ​ឈឺ​ចុកចាប់​រាងកាយ តឹង​ច្រមុះ ឈឺ​បំពង់ក ឬ​រាក​ផង​ដែរ។ រោគសញ្ញា​ទាំងនេះ​ភាគច្រើន​មាន​លក្ខណ:​ស្រាល ហើយ​លេច​ចេញ​បន្តិច​ម្តងៗ។ មនុស្ស​ខ្លះ​ទៀត​ដែល​ឆ្លង​មេរោគ​នេះ លេច​ចេញ​តែ​រោគសញ្ញា​ស្រាល​ប៉ុណ្ណោះ។

  1. មនុស្ស​ភាគច្រើន (ប្រហែល ៨០%) បាន​ជាសះស្បើយ​ពី​ជំងឺ​នេះ​ដោយ​ពុំ​ចាំបាច់​ទទួល​ការ​ព្យាបាល​នៅ​មន្ទីរពេទ្យ
  2. មនុស្ស​ម្នាក់​ក្នុង​ចំណោម​មនុស្ស ៥​នាក់​ដែល​បាន​ឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ អាច​វិវឌ្ឍ​ទៅជា​អាការៈ​ធ្ងន់ធ្ងរ ហើយ​ពិបាក​ដកដង្ហើម
  3. មនុស្ស​វ័យ​ចំណាស់ និង​អ្នក​ដែល​កំពុង​មាន​ជំងឺ​មួយ​ចំនួន​ដូចជា​ជំងឺ​លើសឈាម បញ្ហា​បេះដូង និង​សួត ជំងឺ​ទឹកនោម​ផ្អែម ឬ​ជំងឺ​មហារីក គឺ​មាន​ហានិភ័យ​ខ្ពស់​ក្នុង​ការ​វិវឌ្ឍ​ទៅជា​អាការ:​ធ្ងន់ធ្ងរ​ក្រោយ​ពី​ការ​ឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ​១៩

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បុគ្គល​គ្រប់រូប​សុទ្ធតែ​អាច​ធ្លាក់​ខ្លួន​ឈឺ​ធ្ងន់​ដោយសារ​ការ​ឆ្លង​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ ជាពិសេស​ទៅទៀត​នោះ សូម្បីតែ​អ្នក​ដែល​មាន​រោគសញ្ញា​ស្រាល​ក៏​អាច​ចម្លង​មេរោគ​នេះ​ទៅ​អ្នកដទៃ​បាន​យ៉ាង​រហ័ស​ផង​ដែរ។ ដូច្នេះ មនុស្ស​គ្រប់​វ័យ​ទាំងអស់​ដែល​មាន​អាការ:​គ្រុនក្តៅ ក្អក និង​ពិបាក​ដកដង្ហើម គួរតែ​ស្វែងរក​ការ​ធ្វើ​តេស្ដ និង​ការ​ព្យាបាល​ជា​បន្ទាន់។

ដូចគ្នា​ទៅ​នឹង​ជំងឺ​ផ្លូវដង្ហើម​ផ្សេងៗ​ដូចជា​ជំងឺ​ផ្ដាសាយ​ធំ ឬ​ផ្ដាសាយ​ទូទៅ ការ​ចាត់​វិធានការ​ទៅលើ​សុខុមាលភាព​សាធារណៈ​ពិតជា​មាន​សារសំខាន់​ណាស់​ក្នុង​ការ​បន្ថយ​ការរីក​រាលដាល​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ ហើយ​វិធានការ​ទាំងនេះ​រួម​មាន៖

  1. ត្រូវ​នៅ​ផ្ទះ​ប្រសិនបើ​ឈឺ
  2. ពាក់​ម៉ាស់​ដើម្បី​ការពារ​ខ្លួន​អ្នក និង​អ្នកដទៃ
  3. គ្រប​មាត់ និង​ច្រមុះ​របស់​អ្នក​ជាមួយ​នឹង​ក្រដាស​ជូតមាត់ ឬ​បែរ​មុខ​ចេញ​នៅពេល​ក្អក ឬ​កណ្ដាស់ រួច​បោះចោល​ក្រដាស​ជូតមាត់​ដែល​ប្រើ​រួច​ក្នុង​ធុងសំរាម
  4. លាង​ដៃ​ឱ្យ​បាន​ញឹកញាប់​ជាមួយ​សាប៊ូ និង​ទឹក
  5. សម្អាត​ផ្ទៃ និង​វត្ថុ​ដែល​ប៉ះពាល់​ញឹកញាប់
  6. រក្សា​ចម្ងាយ​យ៉ាងហោចណាស់ ២-៤ម៉ែត្រ​ពី​អ្នកដទៃ

រហូត​មកដល់​ពេលនេះ យើង​ពុំទាន់​មាន​វ៉ាក់សាំង​ការពារ ហើយ​ក៏​ពុំមាន​ថ្នាំ​ព្យាបាល​មេរោគ​នេះ​ឱ្យ​ជាសះស្បើយ​នៅឡើយ​នោះ​ទេ។ អ្នក​ឆ្លង​ដែល​មាន​អាការៈ​ស្រាល គឺ​អាច​សម្រាក​ព្យាបាល​ដោយ​ខ្លួនឯង​នៅ​ផ្ទះ​បាន ហើយ​ចំណែក​ឯ​អ្នក​ឆ្លង​ដែល​មាន​អាការៈ​ធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវ​សម្រាក​ព្យាបាល​នៅ​មន្ទីរពេទ្យ​ដើម្បី​ទទួល​ការថែទាំ និង​ការសង្គ្រោះ​ជីវិត​ចាំបាច់​រហូតដល់​អាច​ជាសះស្បើយ​ឡើងវិញ។ អ្នក​ជំងឺ​ដែល​មាន​អាការៈ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ភាគច្រើន​អាច​ជាសះស្បើយ ដោយសារ​ការ​យកចិត្ត​ទុកដាក់​ថែទាំ​ចាំបាច់​បែប​នេះ​ពី​មន្ទីរពេទ្យ។

វ៉ាក់សាំង​ការពារ និង​ថ្នាំ​ដែល​មាន​សក្ដានុពល​មួយ​ចំនួន​ក្នុង​ការ​ព្យាបាល​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ គឺ​កំពុង​ត្រូវ​បាន​គេ​ធ្វើ​ការស្រាវជ្រាវ​នៅឡើយ។ វ៉ាក់សាំង និង​ថ្នាំ​ទាំងនោះ​កំពុង​ត្រូវ​បាន​គេ​សាកល្បង​ប្រើប្រាស់​នៅ​បណ្តា​ប្រទេស​ជាច្រើន ហើយ​អង្គការ​ពិភពលោក​មួយ​ចំនួន​ដូចជា​អង្គការ​សុខភាព​ពិភពលោក ក៏​កំពុង​សម្របសម្រួល​កិច្ចខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​ដល់​ការបង្កើត​វ៉ាក់សាំង និង​ថ្នាំ​ព្យាបាល​ជំងឺ​កូវីដ​១៩ នេះ​ផង​ដែរ៕

ជួបជាមួយនឹងការផ្សព្វផ្សាយ និងការការពារសហគមន៍ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង យុវតី រៀម ស្រីរ៉ាត់

នៅក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង ក្រុមយុវជនកំពុងតែការពារសហគមន៍របស់ពួកគេពីការរុករករ៉ែខុសច្បាប់

អានអត្ថបទ

ការការពារធនធានធម្មជាតិ និងការលើកកម្ពស់ជីវភាពសហគមន៍ប្រកបដោយចីរភាពតាមដងទន្លេមេគង្គ

សព្វថ្ងៃនេះនៅខេត្តស្ទឹងត្រែងមានអង្គការមួយដែលកំពុងតែបំពេញបេសកកម្មដើម្បីគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ និងកំពុងចូលរួមលើកកម្ពស់នូវជីវភាពរបស់ប្រជាជនក្នុងសហគមន៍។

អានអត្ថបទ

ចង្វាក់បេះដូងត្រពាំងសង្កែ ៖ កិច្ចសន្ទនាជាមួយ ​ម៉ាន យូវ៉ៃ

ផ្តើមចេញពីការនេសាទខុសច្បាប់ រហូតដល់ការបំពុលបរិស្ថានដោយសំណល់ប្លាស្ទិក [កញ្ញា ម៉ាន យូវ៉ៃ] ជាអ្នករស់នៅក្នុងសហគមន៍នេសាទត្រពាំងសង្កែ កំពុងប្រើប្រាស់យុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយ និងប្រតិបត្តិការជួយស្រោចស្រង់សម្រស់ធម្មជាតិសហគមន៍របស់គាត់។

អានអត្ថបទ

ត្រពាំងសង្កែ៖ ភូមិនេសាទក្លាយជាក្តីសង្ឃឹមថ្មីនៃ វិស័យអេកូទេសចរណ៍​​កម្ពុជា។

បន្ទាប់ពីធ្លាប់បានទទួលរងនូវការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើដោយខុសច្បាប់ និងរងការបំពានដោយការអភិវឌ្ឍ វិស័យអេកូទេសចរណ៍ និងការអភិរក្សបានស្រោចស្រង់ព្រៃកោងកាងនៅខេត្តកំពត។

អានអត្ថបទ

ប្រឈមជាមួយនឹងការអភិវឌ្ឍ ហ្វូងដំរីចុងក្រោយរបស់វៀតណាមខិតទៅរកភាពគ្រោះថ្នាក់

សម្រាប់ហ្វូងសត្វដំរីព្រៃ ក្នុងប្រទេសវៀតណាម ភាពតានតឹងជាមួយកសិករ កំពុងបន្តធ្វើឱ្យកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង នូវការគំរាមកំហែងដែលកំពុងតែមានស្រាប់ ដែលជាស្ថានភាពនៅទូទាំងអាស៊ីអាគ្នេយ៍

អានអត្ថបទ

ការ​ចោទ​ប្រកាន់​ពីបទ​អំពើ​ពុក​រលួយ​ ក្នុង​កសិដ្ឋាន​សត្វ​ស្វា​នៅ​កម្ពុជា បន្សល់នូវដាន​ជួញ​ដូរ​សត្វ​ព្រៃ​ជា​សកល

កសិដ្ឋានស្វាធំជាងគេនៅកម្ពុជា បំពេញតម្រូវការសំណាកសត្វស្វា និងសត្វរស់ជាច្រើនឆ្នាំ មុនពេលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទជួញដូរសត្វព្រៃ

អានអត្ថបទ

 ការប្រណាំងប្រជែងស្វែងរកវ៉ាក់សាំងកូវីដ១៩ បែរបង្កើនការតាមបរបាញ់ និងបង្កហានិភ័យដល់សត្វស្វា

«តម្រូវការលើសលប់ មកពីទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិក កំពុងជំរុញពាណិជ្ជកម្មសត្វស្វា អោយឈានដល់កម្រិតមួយ ដែលមិនមានចីរភាព» អ្នកស្រី Malene Friis Hansen​ នាយកនៃគម្រោងស្វាកន្ទុយវែងបាននិយាយ។

អានអត្ថបទ

អេកូទេសចរណ៍ និងការអភិរក្សនៅតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ៖ កិច្ចសន្ទនាជាមួយលោក ឡុង កយ

ការសហការជាមួយ អង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ (Wildlife Alliance) ដើម្បីអភិរក្សព្រៃឈើដែលកំពុងរងការគំរាមកំហែងរបស់កម្ពុជា គម្រោងស្ទឹងអារ៉ែង (STAR-CBET) កំពុងបន្តចែករំលែកសោភ័ណ្ឌភាពភាពនៃជួរភ្នំក្រវាញដោយអន្លើៗ។

អានអត្ថបទ

អេកូទេសចរណ៍ និងការការពារជួរភ្នំក្រវាញ នៅតំបន់ស្ទឹងអារ៉ែង

នៅខេត្តកោះកុង មានគម្រោងមួយកំពុងប្រឹងស្វះស្វែងដោះស្រាយឫសគល់នៃបញ្ហាបាត់បង់ព្រៃឈើ និងផ្តល់ឱកាសឱ្យភ្ញៀវទេសចរបានស្គាល់នូវព្រៃព្រឹក្សាដ៏ស្រស់ត្រកាលរបស់កម្ពុជា ដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក។

អានអត្ថបទ

ព្រៃ​រលំ៖ នយោបាយ​នៃការ​ដាំ​ដើម​ឈើ​ឡើង​វិញ​ របស់កម្ពុជា​ត្រូវ​បាន​បន្សល់​ទុក​ដោយសភាពក្រិន​ ខ្សោះ ដែលដើមឈើទំនង​ជា​មិន​អាច​រស់​បាន​

យុទ្ធសាស្ត្រ​ដាំ​ដើម​ឈើ​ដែល​ហួស​សម័យ​ កំពុង​បំផ្លាញ​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី និងការស្រូប​យក​កាបូន ​នៅតំបន់អាស៊ី​អាគ្នេយ៍ តែទោះ​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ការ​ស្រាវជ្រាវ​ថ្មី​បង្ហាញ​ពី​វិធី​កាន់​តែ​ប្រសើរ​ជាងមុន

អានអត្ថបទ

រូបបដិមាដែលគេប្រមូលទៅអាមេរិក មាតុភូមិនិវត្តន៍មកកម្ពុជាវិញ

វត្តមានពីសំណាក់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងភ្ញៀវ បានចូលរួមនៅសារមន្ទីរជាតិក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងពិធីប្រគល់ត្រឡប់នូវបដិមាខ្មែរ មកពីក្រុមអ្នកប្រមូលទិញវត្ថុបុរាណអន្តរជាតិ

អានអត្ថបទ

អ៊ីតាលីហៀបនឹងបន្តការស្មុំកូនអន្តរប្រទេសពីកម្ពុជា

ជាងមួយទសវត្សរ៍បន្ទាប់ពីប្រទេសកម្ពុជាបានហាមឃាត់ការស៉ំកូនទៅចិញ្ចឹមឆ្លងប្រទេស ជុំវិញការចោទប្រកាន់ពីបទជួញដូរមនុស្ស និងអំពើពុករលួយ ប្រទេសអ៉ីតាលីកំពុងខិតទៅជិតការបន្តអនុវត្តច្បាប់នេះឡើងវិញ ខណៈការព្រួយបារម្ភ ទៅលើកង្វៈខាតនៃវិធានការការពារកុមារនៅតែមាន។

អានអត្ថបទ
Focus

Join the Newsletter

ចូលរូមព្រឹត្តិប័ត្រព័ត៌មានរបស់FOCUS

ចូលរូមព្រឹត្តិប័ត្រព័ត៌មានរបស់Focus