ព័ត៌មានដើម្បីជួយលោកអ្នក និងក្រុមគ្រួសារអ្នកក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃដោយសុភមង្គល និងសុខភាពល្អ
អាចហៅផងដែរថា អ៊ិនកូវី ២០១៩ ឬវីរុសកូរ៉ូណាថ្មី ២០១៩
ពាក្យថា “មេរោគកូរ៉ូណា” ផ្សំឡើងមកពីពាក្យ “មេរោគ” និង “កូរ៉ូណា” ដែលជាភាសាឡាតាំងមានន័យថា “កម្រងផ្កា ឬមកុដ”។ គេអាចកំណត់លក្ខណ:សម្គាល់របស់មេរោគនេះបានតាមរយ:បន្លាស្រួចៗព័ទ្ធជុំវិញនៅលើផ្ទៃខាងក្រៅរបស់វា ហើយមេរោគនេះស្ថិតនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារមេរោគដ៏ធំមួយដែលអាចបង្កជំងឺដល់មនុស្ស និងសត្វបាន។ មេរោគមួយចំនួននៃគ្រួសារមេរោគកូរ៉ូណា អាចបង្កឱ្យមនុស្សមានរោគផ្លូវដង្ហើមពីជំងឺផ្ដាសាយធម្មតារហូតដល់ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើនទៀត ដូចជាជំងឺរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមម៊ឺស (MERS) និងជំងឺរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមសារ (SARS)។
មេរោគដែលគេរកឃើញថ្មីបំផុតមួយនៅក្នុងគ្រួសារមេរោគកូរ៉ូណា គឺត្រូវបានគេដឹងថាបង្កឱ្យមានជំងឺកូវីដ១៩ ដែលជាជំងឺមួយប៉ះពាល់ដល់សួត និងផ្លូវដង្ហើមរបស់មនុស្ស។ មេរោគនេះអាចរីករាលដាលជាចម្បងតាមរយៈតំណក់ទឹកមាត់ នៅពេលអ្នកដែលឆ្លងជំងឺនិយាយ ក្អក ឬកណ្ដាស់។
ការឆ្លងមេរោគកូរ៉ូណាភាគច្រើននឹងអាចបង្កទៅជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមដែលមានលក្ខណ:ស្រាល និងមធ្យម ហើយអាចជាសះស្បើយឡើងវិញដោយមិនចាំបាច់ត្រូវការទទួលការព្យាបាលពិសេសពីមន្ទីរពេទ្យឡើយ។ រោគសញ្ញាទូទៅនៃជំងឺកូវីដ១៩ គឺគ្រុនក្តៅ ក្អកស្ងួត និងអស់កម្លាំង។ អ្នកជំងឺខ្លះក៏អាចមានអាការៈឈឺចុកចាប់រាងកាយ តឹងច្រមុះ ឈឺបំពង់ក ឬរាកផងដែរ។ រោគសញ្ញាទាំងនេះភាគច្រើនមានលក្ខណ:ស្រាល ហើយលេចចេញបន្តិចម្តងៗ។ មនុស្សខ្លះទៀតដែលឆ្លងមេរោគនេះ លេចចេញតែរោគសញ្ញាស្រាលប៉ុណ្ណោះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បុគ្គលគ្រប់រូបសុទ្ធតែអាចធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ដោយសារការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ជាពិសេសទៅទៀតនោះ សូម្បីតែអ្នកដែលមានរោគសញ្ញាស្រាលក៏អាចចម្លងមេរោគនេះទៅអ្នកដទៃបានយ៉ាងរហ័សផងដែរ។ ដូច្នេះ មនុស្សគ្រប់វ័យទាំងអស់ដែលមានអាការ:គ្រុនក្តៅ ក្អក និងពិបាកដកដង្ហើម គួរតែស្វែងរកការធ្វើតេស្ដ និងការព្យាបាលជាបន្ទាន់។
ដូចគ្នាទៅនឹងជំងឺផ្លូវដង្ហើមផ្សេងៗដូចជាជំងឺផ្ដាសាយធំ ឬផ្ដាសាយទូទៅ ការចាត់វិធានការទៅលើសុខុមាលភាពសាធារណៈពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់ក្នុងការបន្ថយការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ហើយវិធានការទាំងនេះរួមមាន៖
រហូតមកដល់ពេលនេះ យើងពុំទាន់មានវ៉ាក់សាំងការពារ ហើយក៏ពុំមានថ្នាំព្យាបាលមេរោគនេះឱ្យជាសះស្បើយនៅឡើយនោះទេ។ អ្នកឆ្លងដែលមានអាការៈស្រាល គឺអាចសម្រាកព្យាបាលដោយខ្លួនឯងនៅផ្ទះបាន ហើយចំណែកឯអ្នកឆ្លងដែលមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យដើម្បីទទួលការថែទាំ និងការសង្គ្រោះជីវិតចាំបាច់រហូតដល់អាចជាសះស្បើយឡើងវិញ។ អ្នកជំងឺដែលមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរភាគច្រើនអាចជាសះស្បើយ ដោយសារការយកចិត្តទុកដាក់ថែទាំចាំបាច់បែបនេះពីមន្ទីរពេទ្យ។
វ៉ាក់សាំងការពារ និងថ្នាំដែលមានសក្ដានុពលមួយចំនួនក្នុងការព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ គឺកំពុងត្រូវបានគេធ្វើការស្រាវជ្រាវនៅឡើយ។ វ៉ាក់សាំង និងថ្នាំទាំងនោះកំពុងត្រូវបានគេសាកល្បងប្រើប្រាស់នៅបណ្តាប្រទេសជាច្រើន ហើយអង្គការពិភពលោកមួយចំនួនដូចជាអង្គការសុខភាពពិភពលោក ក៏កំពុងសម្របសម្រួលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដល់ការបង្កើតវ៉ាក់សាំង និងថ្នាំព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ នេះផងដែរ៕
Compost City ត្រូវបានបង្កើតឡើងចេញពីបេសកកម្មផ្ទាល់ខ្លួនរបស់មនោរម្យ ដើម្បីកាត់បន្ថយសំរាមពីជីវិតរស់នៅរបស់គាត់។ ក្នុងបេសកកម្មនេះ មនោរម្យទទួលបានការជំរុញទឹកចិត្តចេញ ព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់ៗចំនួន២ គឺកូដកម្មមិនប្រមូលសំរាមដោយកម្មករនៅអ៊ីតាលីក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍៩០ និងការរីកដុះដាលនៃចលនារស់នៅដោយគ្មានសំរាម។
នៅឆ្នាំ2017 កុសុម៉ា បានចូលធ្វើការនៅ Impact Hub ក្នុងនាមជាមន្ត្រីទំនាក់ទំនងសាធារណៈ។ នៅទីនេះហើយដែលកញ្ញាបានរកឃើញចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះការផលិតវីដេអូ ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមក កញ្ញាបានបន្តបង្កើតមាតិកាបែបអប់រំ និងជុំរុញទឹកចិត្ត ដើម្បីពង្រីកបណ្ដាញទំនាក់ទំនងនៃកន្លែងធ្វើការរួមមួយនេះ។
សុខចេង និង Alix បានចាប់ផ្ដើមដំណើរការ វប្បធម៌ ដោយបង្កើតមាតិកាឌីជីថលបែបកម្សាន្ត ក្នុងគោលបំណងផ្ដល់ឱ្យយុវជនកម្ពុជានូវព័ត៌មានដែលគួរឱ្យជឿទុកចិត្តបាន ដើម្បីជួយពួកគេដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមក្នុងជីវិត និងរស់នៅឱ្យបានពេញបរិបូរ ទៅតាមសក្ដានុពលដែលពួកគេមាន។
ចំណាយពេលអស់ប្រមាណ ៣ឆ្នាំ ក្នុងការរៀបចំ សារមន្ទីរប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែង បានដាក់បញ្ចូលឯកសាររបស់ខ្លួនប្រហែល ៤សែនទំព័រ ទៅកាន់លើវេបសាយផ្លូវការរបស់សារមន្ទីរ។ វាមានលទ្ធភាពអនុញ្ញាតឱ្យសាធារណៈជននៅទូទាំងពិភពលោកចូលទស្សនាដើម្បីស្វែងយល់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រកាន់តែងាយស្រួល។
តើធ្វើយ៉ាងណាទើបយើងអាចសម្គាល់ថា ស្ត្រេសកំពុងវិវត្ថទៅជា burnout?ហើយតើបុគ្គលអាចទ្រាំទ្រនឹង burnout បានកម្រិតណា?ហើយតើការលាឈប់ពីការងារ ជាដំណោះស្រាយរឺទេ?
ក្នុងយុទ្ធនាការរយៈពេលពេញមួយខែកុម្ភៈនេះ សារធារណជនមានឱកាសបានសាកល្បងជិះយានយន្ដអគ្គីសនីដោយផ្ទាល់ រាប់ចាប់ពីកង់ ម៉ូតូ និងរថយន្ត ដែលយានយន្តទាំងនេះនឹងចូលរួមចំណែកជួយកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន ក៏ដូចជាជួយផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដោយកាត់បន្ថយការចំណាយលើប្រេងសាំង។
Stress និង Burnout ជាអាការៈពីរខុសគ្នា ដែលតែងតែមានភាពយល់ច្រឡំ ក្នុងចំណោមមនុស្សទូទៅថា វាមានឥទ្ធិពលប្រហែលគ្នា តែការពិត burnout ជាអាការៈមួយខុសដាច់ពី stress ធម្មតា។
ជាមួយនឹងការងារដែលរវល់ពេញមួយថ្ងៃ រាងកាយនិងខួរក្បាលរបស់យើង ប្រាកដជាត្រូវការការបន្ធូរអារម្មណ៍ និងសម្រាកយកកម្លាំង ទាំងកាយ និងចិត្តមកវិញ។
សៀវភៅកំណត់ហេតុមួយ ដែលទើបចេញផ្សាយកាលពីដើមឆ្នាំ ២០២១ មានចំណងជើងជាភាសាអង់គ្លេសថា “BLACK” ចងក្រងឡើងដោយលោក កៅ សុខម៉ៅ ហៅក្រៅ Kyle Kao រៀបរាប់ពីការ ធំធាត់នៅក្នុងគ្រួសារមានច្បាប់ទម្លាប់ និងក្រមវិន័យក្នុងការរស់នៅយ៉ាងតឹងតែងមួយ ប៉ុន្តែបានជម្នះនូវរាល់ឧបសគ្គរហូតមកដល់សម្រេចបំណងបន្តការសិក្សានៅបរទេស។
មកស្គាល់សៀវភៅ៥ក្បាលប្រចាំខែ ដែលណែនាំដោយក្រុមការងារFocus។
ការស្គាល់ពីខ្លូនឯង អាចផ្តល់គុណសម្បត្តិជាច្រើនដល់ខ្លួនអ្នក។ ក្នុងនោះដែរ វាអាចជួយបន្ធូរបន្ថយភាពស្មុគស្មាញ និងស្ត្រេសបាន ពីព្រោះនៅពេលដែលអ្នកស្គាល់ពីអារម្មណ៍ខ្លួនឯង អ្នកអាចគ្រប់គ្រងខ្លួនឯងបានល្អជាងមុន។ ភាគច្រើននៃបញ្ហា អាចបណ្តាលមកពីកត្តាក្រៅខ្លួន និងក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកផ្ទាល់តែម្តង។
«តើយើងមានផ្ទះក្នុងក្តីស្រម៉ៃឬទេ?» នោះគឺជាសំនួរដែលស្ថាបនិកម្នាក់របស់ The Gentry ឧស្សាហ៍សួរ នៅពេលដែលគេសួរថា Gentry ជាអ្វី។
