ព័ត៌មានដើម្បីជួយលោកអ្នក និងក្រុមគ្រួសារអ្នកក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃដោយសុភមង្គល និងសុខភាពល្អ
អាចហៅផងដែរថា អ៊ិនកូវី ២០១៩ ឬវីរុសកូរ៉ូណាថ្មី ២០១៩
ពាក្យថា “មេរោគកូរ៉ូណា” ផ្សំឡើងមកពីពាក្យ “មេរោគ” និង “កូរ៉ូណា” ដែលជាភាសាឡាតាំងមានន័យថា “កម្រងផ្កា ឬមកុដ”។ គេអាចកំណត់លក្ខណ:សម្គាល់របស់មេរោគនេះបានតាមរយ:បន្លាស្រួចៗព័ទ្ធជុំវិញនៅលើផ្ទៃខាងក្រៅរបស់វា ហើយមេរោគនេះស្ថិតនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារមេរោគដ៏ធំមួយដែលអាចបង្កជំងឺដល់មនុស្ស និងសត្វបាន។ មេរោគមួយចំនួននៃគ្រួសារមេរោគកូរ៉ូណា អាចបង្កឱ្យមនុស្សមានរោគផ្លូវដង្ហើមពីជំងឺផ្ដាសាយធម្មតារហូតដល់ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើនទៀត ដូចជាជំងឺរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមម៊ឺស (MERS) និងជំងឺរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមសារ (SARS)។
មេរោគដែលគេរកឃើញថ្មីបំផុតមួយនៅក្នុងគ្រួសារមេរោគកូរ៉ូណា គឺត្រូវបានគេដឹងថាបង្កឱ្យមានជំងឺកូវីដ១៩ ដែលជាជំងឺមួយប៉ះពាល់ដល់សួត និងផ្លូវដង្ហើមរបស់មនុស្ស។ មេរោគនេះអាចរីករាលដាលជាចម្បងតាមរយៈតំណក់ទឹកមាត់ នៅពេលអ្នកដែលឆ្លងជំងឺនិយាយ ក្អក ឬកណ្ដាស់។
ការឆ្លងមេរោគកូរ៉ូណាភាគច្រើននឹងអាចបង្កទៅជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមដែលមានលក្ខណ:ស្រាល និងមធ្យម ហើយអាចជាសះស្បើយឡើងវិញដោយមិនចាំបាច់ត្រូវការទទួលការព្យាបាលពិសេសពីមន្ទីរពេទ្យឡើយ។ រោគសញ្ញាទូទៅនៃជំងឺកូវីដ១៩ គឺគ្រុនក្តៅ ក្អកស្ងួត និងអស់កម្លាំង។ អ្នកជំងឺខ្លះក៏អាចមានអាការៈឈឺចុកចាប់រាងកាយ តឹងច្រមុះ ឈឺបំពង់ក ឬរាកផងដែរ។ រោគសញ្ញាទាំងនេះភាគច្រើនមានលក្ខណ:ស្រាល ហើយលេចចេញបន្តិចម្តងៗ។ មនុស្សខ្លះទៀតដែលឆ្លងមេរោគនេះ លេចចេញតែរោគសញ្ញាស្រាលប៉ុណ្ណោះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បុគ្គលគ្រប់រូបសុទ្ធតែអាចធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ដោយសារការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ជាពិសេសទៅទៀតនោះ សូម្បីតែអ្នកដែលមានរោគសញ្ញាស្រាលក៏អាចចម្លងមេរោគនេះទៅអ្នកដទៃបានយ៉ាងរហ័សផងដែរ។ ដូច្នេះ មនុស្សគ្រប់វ័យទាំងអស់ដែលមានអាការ:គ្រុនក្តៅ ក្អក និងពិបាកដកដង្ហើម គួរតែស្វែងរកការធ្វើតេស្ដ និងការព្យាបាលជាបន្ទាន់។
ដូចគ្នាទៅនឹងជំងឺផ្លូវដង្ហើមផ្សេងៗដូចជាជំងឺផ្ដាសាយធំ ឬផ្ដាសាយទូទៅ ការចាត់វិធានការទៅលើសុខុមាលភាពសាធារណៈពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់ក្នុងការបន្ថយការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ហើយវិធានការទាំងនេះរួមមាន៖
រហូតមកដល់ពេលនេះ យើងពុំទាន់មានវ៉ាក់សាំងការពារ ហើយក៏ពុំមានថ្នាំព្យាបាលមេរោគនេះឱ្យជាសះស្បើយនៅឡើយនោះទេ។ អ្នកឆ្លងដែលមានអាការៈស្រាល គឺអាចសម្រាកព្យាបាលដោយខ្លួនឯងនៅផ្ទះបាន ហើយចំណែកឯអ្នកឆ្លងដែលមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យដើម្បីទទួលការថែទាំ និងការសង្គ្រោះជីវិតចាំបាច់រហូតដល់អាចជាសះស្បើយឡើងវិញ។ អ្នកជំងឺដែលមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរភាគច្រើនអាចជាសះស្បើយ ដោយសារការយកចិត្តទុកដាក់ថែទាំចាំបាច់បែបនេះពីមន្ទីរពេទ្យ។
វ៉ាក់សាំងការពារ និងថ្នាំដែលមានសក្ដានុពលមួយចំនួនក្នុងការព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ គឺកំពុងត្រូវបានគេធ្វើការស្រាវជ្រាវនៅឡើយ។ វ៉ាក់សាំង និងថ្នាំទាំងនោះកំពុងត្រូវបានគេសាកល្បងប្រើប្រាស់នៅបណ្តាប្រទេសជាច្រើន ហើយអង្គការពិភពលោកមួយចំនួនដូចជាអង្គការសុខភាពពិភពលោក ក៏កំពុងសម្របសម្រួលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដល់ការបង្កើតវ៉ាក់សាំង និងថ្នាំព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ នេះផងដែរ៕
តើអ្នកដែលគិតស្រម៉ៃទេថាសុភាសិតខ្មែរ«ក្អែកមួយជាក្អែកដប់»នៅតែបង្កប់ខ្លួនយ៉ាងជ្រៅនៅក្នុងសម័យកាលទំនើប នៃការចែករំលែកព័ត៌មានតាមបណ្តាញសង្គម?
ឥឡូវនេះ សិស្សានុសិស្សដែលបានជាប់សញ្ញាប័ត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិ កំពុងដាក់ពាក្យចូលរៀនថ្នាក់ឧត្ដមសិក្សាហើយ។ ការងារបន្ទាប់ គួរធ្វើអ្វីខ្លះ ពេលចូលរៀនថ្នាក់សាកលវិទ្យាល័យ ជួបជាមួួយមនុស្សប្លែកមុខ?
ទោះពេលវេលាបានឆ្លងផុតទៅយូរឆ្នាំយ៉ាងណាក្តី សមិទ្ធផលចម្រៀងរបស់ អធិរាជសម្លេងមាស សុីន សុីសាមុត នៅតែស្ថិតក្នុងចិត្តប្រជាជនកម្ពុជាជានិច្ច។
មកស្គាល់ចៅស្រីបង្កើតរបស់អធិរាជ កញ្ញា ស៊ីន សេដ្ឋសុជ្ឈតា។
ជំហានដំបូង អ្នកគួរស្វែងរកគំនិតដែលជំរុញទឹកចិត្តអ្នក។ បន្ទាប់មក ដាក់គោលដៅខ្លួនឯង ដើម្បីសម្រេចការងារឱ្យបានក្នុងឆ្នាំ ២០២១។ ក្នុងនោះដែរ អ្នកក៏អាចទទួលបានការជំរុញទឹកចិត្តពីបុគ្គលគម្រូ នៅក្នុងសង្គម ហើយទទួលបានការបំផុសគំនិតពីបុគ្គលដែលអ្នកចូលចិត្ត។
ការស្វែងរកប្រភេទសៀវភៅ ដែលអាចឆក់យកចំណាប់អារម្មណ៍របស់អ្នកគឺជា ជំហានដំបូងក្នុងការបង្កើតទម្លាប់ក្នុងការអាន។ មកស្គាល់សៀវភៅ៥ក្បាលប្រចាំខែ ដែលណែនាំដោយក្រុមការងារFocus។
កូវីដ១៩ ពិតណាស់ ជាប្រធានបទដ៏ធំមួយប្រចាំឆ្នាំ២០២០ ដែលពេលខ្លះក៏ធ្វើឱ្យមនុស្សម្នាធុញទ្រាន់នឹងវាដែរ ព្រោះវាជារឿងមួយ មិនចេះចប់មិនចេះហើយ។ ក្រៅពីកូវីដ១៩ យើងមើលឃើញថា មាននិន្នាការជាច្រើនបានកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០២០ដែរ ជាពិសេសនៅលើបណ្តាញអ៊ីនធើណិត។
កូវីដ១៩ ពិតណាស់ ជាប្រធានបទដ៏ធំមួយប្រចាំឆ្នាំ២០២០ ដែលពេលខ្លះក៏ធ្វើឱ្យមនុស្សម្នាធុញទ្រាន់នឹងវាដែរ ព្រោះវាជារឿងមួយ មិនចេះចប់មិនចេះហើយ។ ក្រៅពីកូវីដ១៩ យើងមើលឃើញថា មាននិន្នាការជាច្រើនបានកើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០២០ដែរ ជាពិសេសនៅលើបណ្តាញអ៊ីនធើណិត។
ដំណើរផ្សងព្រេងបោះតង់ ប្រៀបបីដូចជាការត្រាច់ចរកំសាន្ត ក្នុងការស្វែងយល់ពីខ្លួនឯង និងអ្នកដទៃ តាមរយៈការបន្សាំខ្លួនទៅនឹងធម្មជាតិ។ប៉ុន្តែធ្វើយ៉ាងណាទើបដំណើរផ្សងព្រេងនេះប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន?
នៅពេលឆ្នាំចាស់ផ្លាស់ចូលឆ្នាំថ្មី រឿងល្អដែលអ្នកគួរធ្វើនោះគឺ ការចំណាយពេលសញ្ជឹងគិត អំពីអ្វីដែលកើតឡើងកន្លងមក ព្រមទាំងរៀបចំការចាប់ផ្តើមសម្រាប់ឆ្នាំថ្មី ដោយគ្មានការដាក់ សម្ពាធខ្លួនឯង។
ជាជាងបង្កើតការតាំងចិត្តសម្រាប់ឆ្នាំថ្មី យើងគួរតែផ្តោតលើការបង្កើតប្រព័ន្ធមួយ ដើម្បីបង្កើតទម្លាប់ប្រចាំថ្ងៃ ដើម្បីជួយអ្នកឱ្យសម្រេចអ្វីដែលខ្លួនចង់បាន។
ប្រសិនបើអ្នកស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពណាមួយដូចខាងក្រោម អ្នកប្រហែលជាត្រូវកែតម្រូវឡើងវិញ គោលដៅឡើងវិញរបស់អ្នក។
