មុំផ្សេងមួយលើជនពិការ៖ ការមើលឃើញលើភាពអាចធ្វើបាន
ដើម្បីជាផ្នែកមួយក្នុងការរួមចំណែកលើកកម្ពស់ជនពិការ និងឈានទៅរកសង្គមបរិយាបន្នមួយ
ការផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិត ក្នុងការមើល ឬយល់ឃើញ លើជនពិការជាចំណុចមិនគួរមើលរំលងមួយ។
Focus team
03/12/2020
សុខុមាលភាព
ព័ត៌មានដើម្បីជួយលោកអ្នក និងក្រុមគ្រួសារអ្នកក្នុងការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃដោយសុភមង្គល និងសុខភាពល្អ
Coronavirus (COVID‑19)
អាចហៅផងដែរថា អ៊ិនកូវី ២០១៩ ឬវីរុសកូរ៉ូណាថ្មី ២០១៩
ពាក្យថា “មេរោគកូរ៉ូណា” ផ្សំឡើងមកពីពាក្យ “មេរោគ” និង “កូរ៉ូណា” ដែលជាភាសាឡាតាំងមានន័យថា “កម្រងផ្កា ឬមកុដ”។ គេអាចកំណត់លក្ខណ:សម្គាល់របស់មេរោគនេះបានតាមរយ:បន្លាស្រួចៗព័ទ្ធជុំវិញនៅលើផ្ទៃខាងក្រៅរបស់វា ហើយមេរោគនេះស្ថិតនៅក្នុងក្រុមគ្រួសារមេរោគដ៏ធំមួយដែលអាចបង្កជំងឺដល់មនុស្ស និងសត្វបាន។ មេរោគមួយចំនួននៃគ្រួសារមេរោគកូរ៉ូណា អាចបង្កឱ្យមនុស្សមានរោគផ្លូវដង្ហើមពីជំងឺផ្ដាសាយធម្មតារហូតដល់ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើនទៀត ដូចជាជំងឺរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមម៊ឺស (MERS) និងជំងឺរោគសញ្ញាផ្លូវដង្ហើមសារ (SARS)។
មេរោគដែលគេរកឃើញថ្មីបំផុតមួយនៅក្នុងគ្រួសារមេរោគកូរ៉ូណា គឺត្រូវបានគេដឹងថាបង្កឱ្យមានជំងឺកូវីដ១៩ ដែលជាជំងឺមួយប៉ះពាល់ដល់សួត និងផ្លូវដង្ហើមរបស់មនុស្ស។ មេរោគនេះអាចរីករាលដាលជាចម្បងតាមរយៈតំណក់ទឹកមាត់ នៅពេលអ្នកដែលឆ្លងជំងឺនិយាយ ក្អក ឬកណ្ដាស់។
ការឆ្លងមេរោគកូរ៉ូណាភាគច្រើននឹងអាចបង្កទៅជាជំងឺផ្លូវដង្ហើមដែលមានលក្ខណ:ស្រាល និងមធ្យម ហើយអាចជាសះស្បើយឡើងវិញដោយមិនចាំបាច់ត្រូវការទទួលការព្យាបាលពិសេសពីមន្ទីរពេទ្យឡើយ។ រោគសញ្ញាទូទៅនៃជំងឺកូវីដ១៩ គឺគ្រុនក្តៅ ក្អកស្ងួត និងអស់កម្លាំង។ អ្នកជំងឺខ្លះក៏អាចមានអាការៈឈឺចុកចាប់រាងកាយ តឹងច្រមុះ ឈឺបំពង់ក ឬរាកផងដែរ។ រោគសញ្ញាទាំងនេះភាគច្រើនមានលក្ខណ:ស្រាល ហើយលេចចេញបន្តិចម្តងៗ។ មនុស្សខ្លះទៀតដែលឆ្លងមេរោគនេះ លេចចេញតែរោគសញ្ញាស្រាលប៉ុណ្ណោះ។
- មនុស្សភាគច្រើន (ប្រហែល ៨០%) បានជាសះស្បើយពីជំងឺនេះដោយពុំចាំបាច់ទទួលការព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ
- មនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្ស ៥នាក់ដែលបានឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ អាចវិវឌ្ឍទៅជាអាការៈធ្ងន់ធ្ងរ ហើយពិបាកដកដង្ហើម
- មនុស្សវ័យចំណាស់ និងអ្នកដែលកំពុងមានជំងឺមួយចំនួនដូចជាជំងឺលើសឈាម បញ្ហាបេះដូង និងសួត ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬជំងឺមហារីក គឺមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការវិវឌ្ឍទៅជាអាការ:ធ្ងន់ធ្ងរក្រោយពីការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បុគ្គលគ្រប់រូបសុទ្ធតែអាចធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ដោយសារការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ជាពិសេសទៅទៀតនោះ សូម្បីតែអ្នកដែលមានរោគសញ្ញាស្រាលក៏អាចចម្លងមេរោគនេះទៅអ្នកដទៃបានយ៉ាងរហ័សផងដែរ។ ដូច្នេះ មនុស្សគ្រប់វ័យទាំងអស់ដែលមានអាការ:គ្រុនក្តៅ ក្អក និងពិបាកដកដង្ហើម គួរតែស្វែងរកការធ្វើតេស្ដ និងការព្យាបាលជាបន្ទាន់។
ដូចគ្នាទៅនឹងជំងឺផ្លូវដង្ហើមផ្សេងៗដូចជាជំងឺផ្ដាសាយធំ ឬផ្ដាសាយទូទៅ ការចាត់វិធានការទៅលើសុខុមាលភាពសាធារណៈពិតជាមានសារសំខាន់ណាស់ក្នុងការបន្ថយការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ ហើយវិធានការទាំងនេះរួមមាន៖
- ត្រូវនៅផ្ទះប្រសិនបើឈឺ
- ពាក់ម៉ាស់ដើម្បីការពារខ្លួនអ្នក និងអ្នកដទៃ
- គ្របមាត់ និងច្រមុះរបស់អ្នកជាមួយនឹងក្រដាសជូតមាត់ ឬបែរមុខចេញនៅពេលក្អក ឬកណ្ដាស់ រួចបោះចោលក្រដាសជូតមាត់ដែលប្រើរួចក្នុងធុងសំរាម
- លាងដៃឱ្យបានញឹកញាប់ជាមួយសាប៊ូ និងទឹក
- សម្អាតផ្ទៃ និងវត្ថុដែលប៉ះពាល់ញឹកញាប់
- រក្សាចម្ងាយយ៉ាងហោចណាស់ ២-៤ម៉ែត្រពីអ្នកដទៃ
រហូតមកដល់ពេលនេះ យើងពុំទាន់មានវ៉ាក់សាំងការពារ ហើយក៏ពុំមានថ្នាំព្យាបាលមេរោគនេះឱ្យជាសះស្បើយនៅឡើយនោះទេ។ អ្នកឆ្លងដែលមានអាការៈស្រាល គឺអាចសម្រាកព្យាបាលដោយខ្លួនឯងនៅផ្ទះបាន ហើយចំណែកឯអ្នកឆ្លងដែលមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យដើម្បីទទួលការថែទាំ និងការសង្គ្រោះជីវិតចាំបាច់រហូតដល់អាចជាសះស្បើយឡើងវិញ។ អ្នកជំងឺដែលមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរភាគច្រើនអាចជាសះស្បើយ ដោយសារការយកចិត្តទុកដាក់ថែទាំចាំបាច់បែបនេះពីមន្ទីរពេទ្យ។
វ៉ាក់សាំងការពារ និងថ្នាំដែលមានសក្ដានុពលមួយចំនួនក្នុងការព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ គឺកំពុងត្រូវបានគេធ្វើការស្រាវជ្រាវនៅឡើយ។ វ៉ាក់សាំង និងថ្នាំទាំងនោះកំពុងត្រូវបានគេសាកល្បងប្រើប្រាស់នៅបណ្តាប្រទេសជាច្រើន ហើយអង្គការពិភពលោកមួយចំនួនដូចជាអង្គការសុខភាពពិភពលោក ក៏កំពុងសម្របសម្រួលកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដល់ការបង្កើតវ៉ាក់សាំង និងថ្នាំព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ នេះផងដែរ៕
ហេតុផល៤យ៉ាង ដែលអ្នកគួរតែដាក់ខ្លួនឯងឱ្យនៅដាច់ដោយឡែក
ការដាក់ខ្លួនឯងឱ្យនៅដាច់ដោយឡែករយៈពេល១៤ថ្ងៃ អាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការឆ្លង និងចម្លងមេរោគកូវីដ១៩ ដែលលាក់មុខនេះបាន យ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។
Focus team
03/12/2020
អ្នកនៅក្រោយសហគ្រាសសង្គមក្នុងស្រុក Green Lady Cambodia
សហគ្រាសសង្គមមួយ បង្តើតផលិតផលសំឡីអនាម័យស្ត្រី ដើម្បីផលប្រយោជន៍បរិស្ថាន និង សុខភាពស្ត្រី។
Focus team
02/12/2020
បង្កើនការធ្វើតេស្តរកមេរោគអេដស៍ ទប់ស្កាត់ការចម្លង
ការរើសអើងលើអ្នកឆ្លងមេរោគអេដស៍នៅបន្តមាននៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា។ តើកម្ពុជាមានវិធានការណ៍អ្វីខ្លះ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍?
Focus team
01/12/2020
ហេតុអ្វីយើងមើលស្រាលលើសមត្ថភាពខ្លួនឯង?
ការសង្ស័យទៅលើសមត្ថភាពខ្លួនឯងគ្រប់ពេលវេលា មិនមែនជារឿងល្អនោះ។ អ្នកគួរតែពិចារណាពីបញ្ហានេះឡើងវិញ ដើម្បីបង្កើនទំនុកចិត្តមកលើខ្លួនឯង និងអភិវឌ្ឍន៍សមត្ថភាពរបស់ខ្លួន។
Focus team
27/11/2020
អ្នកជំនាញ៖ ឥឡូវនេះអ្នកអាចធ្វើតេស្តរកមេរោគអេដស៍ដោយខ្លួនឯងបានហើយ
តោះធ្វើតេស្តរកមេរោគអេដស៍ទាំងអស់គ្នា ប្រសិនបើអ្នកគិតថា ខ្លួនកំពុងប្រឈមខ្ពស់នឹងការឆ្លង។
Focus team
26/11/2020
Saint ប្រើគំនូរឌីជីថលចែករំលែកចំណេះដឹងសង្គម
«យើងត្រូវតែចាប់ផ្តើមក្នុងចំណុចណាមួយ ព្រោះយើងមិនអាចទៅមុខបានទេ បើយើងអត់ចាប់ផ្តើមនោះ។ » – Saint
Focus team
25/11/2020
កម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃទាំង ៥ ដែលអាចជួយអ្នកក្នុងការសិក្សាបាន
ដល់ពេលចូលរៀនវិញហើយ Focus សូមណែនាំអ្នកឱ្យស្គាល់ពីកម្មវិធីលើទូរស័ព្ទដៃ និងកុំព្យូទ័ររទាំងអស់នេះ ដែលជួយអ្នកក្នុងការសិក្សា និងរៀបចំកិច្ចការសាលាឱ្យបានកាន់តែប្រសើរ។
Focus team
24/11/2020
តើបុរសត្រូវតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវភាពអង់អាចរហូតមែនទេ?
អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ សង្គមតែងតែប្រើប្រាស់ពាក្យដូចជា បុរសអង់អាច បុរសដើមទ្រូងប្រាំហត្ថ ប្រុសពេញតួ ដើម្បីរៀបរាប់ពីអត្តចរិត ដែលសង្គមខ្មែរចង់ឲ្យមនុស្សប្រុស ធ្វើតម្រាប់តាម។ តើវាមានផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ ដល់មនុស្សគ្រប់រូប ជាពិសេសមកលើបុរស នៅពេលដែលសង្គមមានផ្នត់គំនិតបែបនេះ?
Focus team
23/11/2020
Focus team
20/11/2020
វចនានុក្រុម LGBTIQ+៖ យល់ដឹងបន្ថែមពីពាក្យគន្លឹះទាក់ទងពីសហគមន៍ឥន្ទធនូ
«ខ្ទើយ!» ដោយសារកង្វះខាតនៃពាក្យខ្មែរ មនុស្សភាគច្រើនតែងតែប្រើពាក្យ ខ្ទើយ ដើម្បីសម្គាល់សមាជិកនៃសហគមន៍ឥន្ទធនូ។ ដោយគ្មាននិយមន័យច្បាស់លាស់ ពេលខ្លះ ពាក្យនេះ ត្រូវបានប្រើប្រាស់ ក្នុងគោលបំណងមាក់ងាយ និងចំអកទៅលើសមាជិកនៃសហគមន៍នេះ។
Focus team
19/11/2020
យឹម សុធារី – អ្នកព្យាបាលដំបៅចាស់
តើអ្នកចង់ដឹងទេថា ដំណើរជីវិតការងារជាអ្នកចិត្តសាស្ត្រមានលក្ខណៈដូចម្តេច? ឈ្វេងយល់អាជីពជាអ្នកចិត្តសាស្ត្រតាមរយៈ អ្នកនាង យឹម សុធារី ដែលមានបទពិសោធន៍ជាង១៥ឆ្នាំបម្រើការងារនៅក្នុងអាជីពនេះ។
Focus team
18/11/2020
